Να μη ζήσουμε με φόβο

αντί Επάθλου 129

Απόψε, αγαπητέ αναγνώστη, θα καθίσω αναπαυτικά στον καναπέ μου και σαν άλλη Πακίτα Γκαλιέγο, θα σου μιλήσω για τον φόβο.
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας γιατρός, που καθώς έφευγε από την πόλη του για να πάει σε μια άλλη γειτονική, συνάντησε την πανούκλα που έμπαινε.
«Πάλι εδώ; Τι ήρθες να κάνεις;», τη ρωτά. Και η πανούκλα απάντησε: «Είναι η σειρά μου».
«Πόσους θα πάρεις αυτή τη φορά;» ρώτησε ο γιατρός. «Λίγους, γύρω στους χίλιους», απάντησε η πανούκλα. Μετά από μια εβδομάδα, ο γιατρός επέστρεψε και στην είσοδο της πόλης αντάμωσε την πανούκλα που έφευγε. «Μου είπες ψέματα», της είπε. «Είχες πει ότι θα πάρεις κάπου χίλιους και τελικά πέθαναν πέντε χιλιάδες». Κι εκείνη απάντησε: «Δεν είπα ψέματα. Εγώ πήρα χίλιους. Τους υπόλοιπους τους σκότωσε το άγχος και ο φόβος...» Δεν ξέρω ποιος επινόησε αυτήν την ιστορία αλλά πολύ τη συμμερίζομαι. Διότι, αγαπητέ αναγνώστη, πολύ έχει απασχολήσει τη ζωή μου ο φόβος, πόσο μάλλον τώρα που τον νιώσαμε όλοι στο πετσί μας.

Αμέτρητοι φιλόσοφοι, συγγραφείς, διδάσκαλοι και ψυχαναλυτές, από Ανατολή σε Δύση, έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν το φαινόμενο του φόβου, που απασχολεί τον άνθρωπο από γεννησιμιού του. Οι περισσότερες συνηγορούν στην άποψη, πως ο φόβος είναι αποτέλεσμα της σκέψης και πως η διεφθαρμένη κι ανταγωνιστική κοινωνία, στην οποία μεγαλώσαμε, τα πρότυπα με τα οποία μας γαλουχεί κατά το βόλεμά της αλλά και η ίδια η υποκρισία της, έχουν τεράστιο μερίδιο σε αυτόν. Φόβος για το παρελθόν – η αγωνία να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, φόβος για τα μελλούμενα – ανέχεια, φτώχεια, δυστυχία, σεισμοί, λιμοί, ιοί και καταποντισμοί – ένα άγνωστο και δυστοπικό μέλλον.
Φόβος για την απώλεια των κεκτημένων μας, των ανθρώπων μας, της ίδια της ζωής μας. Κι εδώ κρύβεται το εξής παράδοξο, φίλε αναγνώστη, πως ο υπερβολικός φόβος κι η ανησυχία οδηγεί σε ακινησία κι η ακινησία είναι συνώνυμη του θανάτου. Ναι, αυτού που στην ουσία φοβόμαστε. «Φοβόμαστε αυτό που επιθυμούμε», είχε διατυπώσει ο Λακάν και δεν σου κρύβω, ότι πολύ είχα αναστατωθεί όταν το ‘χα πρωτοδιαβάσει.

Και πως γίνεται να απελευθερωθούμε από τη σκέψη; Δεν είμαστε αμοιβάδες, θα πεις – κι απόλυτα θα συμφωνήσω μαζί σου. Μπορεί ο νους να ζει απόλυτα και ολοκληρωτικά στο παρόν; Και όμως μπορεί. Αν παλέψουμε να τιθασεύσουμε τη σκέψη που δημιουργεί τον φόβο, τότε αυτόματα θα έχουμε απαλλαγεί από αυτόν, λένε οι εκπρόσωποι της Ανατολικής φιλοσοφίας και του διαλογισμού, που τελευταία είναι και πολύ της μοδός. Κι ο απεγκλωβισμός από τη σκέψη και τον φόβο που μας δημιουργεί, είναι πράγματι κάτι υπέροχο. Γιατί η αλήθεια είναι, αγαπητέ αναγνώστη, πως, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, δεν μπορούμε ούτε να αλλάξουμε το παρελθόν, ούτε να καθορίσουμε το μέλλον, ενώ – έτσι κι αλλιώς – η ζωή μας είναι ένας διαρκής συμβιβασμός με την απώλεια. Σε νιώθω είναι τραγικό, αλλά έτσι Είναι. Άσε, που τις περισσότερες φορές, ο φόβος μας για τα μελλούμενα είναι σχεδόν πάντοτε χειρότερος από τα ίδια τα μελλούμενα. Φανταστείτε επίσης πόσο βαρετή κι ανιαρή θα ήταν η ζωή μας αν εκ των προτέρων γνωρίζαμε τα πάντα γι’ αυτήν.

Επιπλέον, είναι γεγονός πως ο φόβος αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο χειραγώγησης – ψωμί στο βούτυρο της εκάστοτε εξουσίας. Διότι ο φόβος, αγαπητέ αναγνώστη, κλείνει τον άνθρωπο στον εαυτό του, καταλύει όλα τα συναισθήματα και δεν αφήνει χώρο στην αγάπη. Μας κάνει μίζερους κι εγωιστές απ’ όπου και πηγάζουν όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. «Ευτυχία είναι να είσαι χρήσιμος στον διπλανό σου», γράφει ο Χόρχε Μπουκάι, ενώ ο Καμί στη μυθιστορηματική Πανούκλα, του 1947: «Δεν είναι ντροπή να προτιμάς την ευτυχία, μα ίσως είναι ντροπή η ευτυχία του ενός...» Ναι, μόνο η συνύπαρξη είναι αυτή που νοηματοδοτεί την ύπαρξή μας, το επιβεβαιώνει πλέον και η σύγχρονη Κβαντική επιστήμη, που λέει το εξής ανήκουστο: Πως η παρουσία του παρατηρητή είναι αυτή η οποία προκαλεί να συμβαίνουν τα πράγματα, ακριβώς επειδή τα παρατηρεί! Η δύναμη της ταυτόχρονης και συνειδητής παρουσίας μεταβάλει τη δομή της ύλης – ωδή στο μαζί, θα μπορούσε να πει κανείς – αλλά και στην ίδια τη ζωή, αφού δεν υφίσταται, λέει, «πραγματική κατάσταση» πριν από την παρατήρηση.
Άκου να δεις!

Βέβαια ο άνθρωπος, αγαπητέ αναγνώστη, είναι βιωματικό ον. Γι’ αυτό ό,τι κι αν του πουν, όσο και να διαβάσει, δεν θα μάθει αν... δεν πάθει, που λέει και ο πάνσοφος λαός μας.
Βλέπεις, αληθινά μορφωμένος άνθρωπος είναι αυτός που συναισθάνεται, που δεν κρίνει, που συμπονά, που αποδέχεται το διαφορετικό, που μετέχει ενεργά και που μοιράζεται – και που συνήθως έχει πονέσει πολύ κι έχει συνομιλήσει με τα σκοτάδια της ψυχής του. Γιατί χωρίς σκοτάδι φως δεν νογιέται, αγαπητέ αναγνώστη – κλείνει η παρένθεση – και τώρα θα επιχειρήσω έστω να σου κάνω εικόνα αυτό που θέλω να σου πω. Καμιά φορά αντιλαμβάνομαι το σώμα μου σαν να εμπεριέχεται σε ένα γιγάντιο δοχείο με νερό. Τη μήτρα, την κοινωνία, το σύμπαν κι ό,τι αυτό περιβάλλει – τη φύση, τους ανθρώπους, τα ζώα. Νερό γύρω μας παντού – κάν’ το εικόνα. Κάθε μου κίνηση δημιουργεί ελαφρύ κυματισμό και το μεταβάλλει. Κάθε σου κίνηση επίσης το επηρεάζει, και το νερό με χαϊδεύει, με βουλιάζει, μ’ ανυψώνει, με κινεί – το ίδιο κι ο άνεμος, η γη που μας αγκαλιάζει. Ακόμη και οι θερμοκρασίες μας αλληλοεπιδρούν, είμαστε απόλυτα αλληλεξαρτώμενοι, είμαστε Ένα. Βλέπεις, αγαπητέ αναγνώστη, ο θάνατος πάντα θα υπάρχει, αν όμως όλοι συνειδητοποιούσαμε τη δύναμη που αναλογεί στον καθένα από εμάς μέσα σ’ αυτό το Ένα, η ζωή θα ήταν πολύ καλύτερη. Γι’ αυτό, για τώρα και για πάντα, αγαπητέ αναγνώστη: Να μη ζήσουμε με φόβο.
Μέχρι τότε, καλό καλοκαίρι και εις το επανειπείν.

Προτάσεις

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares