Η «αετοφωλιά του Πάρνωνα», όπως την αποκαλούν, είναι ένα κατάλευκο πέτρινο χωριό με εντυπωσιακά πυργόσπιτα και στέγες από σχιστόλιθο του Μαλεβού, που βρίσκεται χτισμένο στα 900 μ. υψόμετρο. Είναι ένα από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας· οι παλαιότεροι μάλιστα μιλάνε ακόμα τα Τσακώνικα, τα οποία προέρχονται από την αρχαία δωρική διάλεκτο. Γιατί όμως τα σπίτια του είναι βαμμένα στα λευκά; Παλαιότερα, λειτουργούσαν εδώ πάνω από 40 ασβεστοκάμινα! Μπορεί πλέον να μην είναι σε λειτουργία, όμως η παράδοση συνεχίζεται ως τις μέρες μας κι έτσι τα σπίτια, οι αυλές, οι εκκλησιές και οι μαντρότοιχοι εξακολουθούν να ντύνονται στα κατάλευκα! Μάλιστα οι «καμιναραίοι», όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνταν οι ασβεστοποιοί που δούλευαν στο βουνό τον χειμώνα, δημιούργησαν ένα πολύ θρεπτικό φαγητό, το οποίο αποτελεί μέχρι σήμερα παραδοσιακό πιάτο του χωριού. Είναι η «παντρεμένη φασολάδα» με ζυμαρικά και δεν είναι παρά η παραδοσιακή μας φασολάδα που περίσσευε από την προηγουμένη, οπότε την αραίωναν με νερό και της πρόσθεταν μακαρόνια. Από χρόνια μακρινά, ο ευνοημένος αυτός τόπος περιβάλλεται από πυκνά δάση με καστανιές, από τις οποίες παράγονται κάστανα εξαιρετικής ποιότητας. Η σοδειά έφθανε άλλοτε και τους 500 τόνους, και το εμπόριο από τα κάστανα απέφερε σημαντικά έσοδα. Μεγάλες ποσότητες μετέφεραν οι αγωγιάτες με τα ζώα στο λιμάνι του Αγίου Ανδρέα, απ’ όπου έφευγαν με καΐκια για Ναύπλιο και από εκεί για Αθήνα, καθώς δρόμοι δεν υπήρχαν τότε... Φυσικά, τα κάστανα έπαιζαν πάντα «πρωταγωνιστικό» ρόλο στη διατροφή των κατοίκων, καθώς αφθονούσαν. Τα έψηναν, τα ξεφλούδιζαν και τα καθαρά τα ξαναέψηναν στον φούρνο μέχρι να σκληρύνουν αρκετά. Έπειτα, τα αποθήκευαν σε πάνινα σακούλια και τα φύλαγαν για τον χειμώνα, για να τα δίνουν στα παιδιά, να τα τρώνε στο σχολείο ή να τα παίρνουν οι άντρες μαζί στην τσέπη τους, όταν πήγαιναν στη δουλειά τους (για να τους κόβουν την πείνα, αλλά και γιατί έχουν πολλές πρωτεΐνες). Αυτά λέγονταν «αγγουρούλια» και μάλιστα κατά την Κατοχή τα έτριβαν στον μύλο και παρήγαν καστανάλευρο, το οποίο έσωσε πολλές οικογένειες από την πείνα, λόγω της μεγάλης θρεπτικής του αξίας. Αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από την υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, τα κάστανα έχουν χαμηλά λιπαρά, ενώ είναι πλούσια σε μέταλλα, ασβέστιο και βιταμίνες. Έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης C και δεν περιέχουν γλουτένη.
Από χρόνια μακρινά, ο ευνοημένος αυτός τόπος περιβάλλεται από πυκνά δάση με καστανιές, από τις οποίες παράγονται κάστανα εξαιρετικής ποιότητας.
Καστανολιχουδιές με άποψη
Οι βόλτες και τα γλέντια, όμως, μάς άνοιξαν την όρεξη… Επιλέγουμε μία από τις τρεις ταβέρνες του χωριού για να δοκιμάσουμε τα κάστανα σε πολλές εκδοχές... Ξεκινάμε, λοιπόν, την πρώτη μας γευστική «αποπλάνηση» με μια πλούσια καστανοσαλάτα και χόρτα του βουνού, ρεβίθια κοκκινιστά με κάστανο στη γάστρα και μελιτζάνα γεμιστή με κρεμμύδι και φέτα στον φούρνο. Για κυρίως πιάτο, επιλέγουμε χοιρινό στην κατσαρόλα με κάστανα και κόκκινο κρασί, που συνοδεύεται από φρεσκοτηγανισμένες πατατούλες ή ρύζι πιλάφι. Δεν μπορούμε, ωστόσο, να αντισταθούμε και στο κοκκινιστό αγριογούρουνο με κάστανο (που θηρεύεται στα δάση της γύρω περιοχής). Πολύ νόστιμα πιάτα που παντρεύονται με το κάστανο είναι επίσης η κοτόπιτα και το σπετζοφάι, η καστανοσκορδαλιά, το μοσχαράκι στιφάδο, τα μανιτάρια και το αρνάκι με κάστανο. Δεν λείπουν φυσικά και οι ατόφιες παραδοσιακές γεύσεις, όπως το κοκκινιστό αρνάκι με πατάτες, οι σπιτικές πίτες (μανιταρόπιτα, τυρόπιτα), η χοιρινή τηγανιά, ο κόκορας κρασάτος με χοντρά μακαρόνια ή χυλοπίτες, το βραστό βεργάδι, η γίδα βραστή, το ψητό λουκάνικο και πολλά άλλα. Κι από γλυκό… τι γίνεται; Σίγουρα δεν θα μείνουμε παραπονεμένοι… Οι «πειρασμοί» πολλοί και άκρως δελεαστικοί! Απολαμβάνουμε, λοιπόν, μια λαχταριστή καστανόπαστα (σαν καρυδόπιτα) με σοκολάτα ή μια καρυδοκαστανόπιτα (από τα μαγικά χεράκια της κυρίας Κωνσταντίνας, στο «Στολίδι»). Υπέροχα είναι, ακόμη, τα ζουμερά μαρόν γλασέ κάστανο ή καλυμμένα με σοκολάτα, τα τρουφάκια με κάστανο, το κέικ με κάστανο, το τσουρέκι κάστανου και τα γλυκά του κουταλιού σε πολλές γεύσεις (καρύδι, κάστανο, κεράσι και κυδώνι, που παράγονται στην περιοχή και ταιριάζουν πολύ με το γιαούρτι). Ευχαριστούμε θερμά την κ. Τζένη Χαρμαντά και τον Μορφωτικό και Φυσιολατρικό Σύλλογο των Απανταχού Καστανιτσιωτών για τις πολύτιμες πληροφορίες τους
info's
Αξίζει να διαβείτε στα γραφικά καλντερίμια του χωριού με τα επιβλητικά πυργόσπιτα και να επισκεφθείτε τον Ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με το εξαιρετικό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Επιβάλλεται μια στάση για περιήγηση στο Κέντρο Πληροφόρησης του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγρότοπου Μουστού και το Λαογραφικό Μουσείο Παραδοσιακών Επαγγελμάτων, που λειτουργεί στον κάτω όροφο. Ακολουθώντας το μονοπάτι που οδηγεί στον βυζαντινό πύργο του Καψαμπέλη, θα ανεβείτε ψηλά για να θαυμάσετε τη θέα προς το χωριό και τις κατάφυτες πλαγιές του Πάρνωνα ως τη θάλασσα… Για φαγητό επιλέξτε μία από τις τρεις ταβέρνες του χωριού: «Το Στολίδι» (τηλ. 27550 52400, 6979 003530) και «Ο Πάρνων» (τηλ. 6976 892209) στην πλατεία, και «Ο Λιακούρης» (τηλ. 27550 52293, 6972 328372) στην είσοδο του οικισμού.
Θα το βρείτε στο
τεύχος 114
