Πρώτα, είναι εκείνο το αεράκι που νιώθεις να σου χτυπά το πρόσωπο, φέρνοντας στο νου όλα της τ’ αρώματα. Αρώματα νησιώτικα, του ούζου και της θάλασσας, μα κι αρώματα δικά της· του μανταρινιού, του γιασεμιού και της μαστίχας. Μην ξεχνάς βρισκόμαστε στη Μυροβόλο, όνομα που πήρε από τα εξαιρετικά μανταρίνια του Κάμπου που την άνοιξη μοσχοβολά εξαίσια σαν κάποιο ακριβό άρωμα. Πάσχα, άλλωστε, σημαίνει έαρ και δεν υπάρχει καλύτερη εποχή να την επισκεφθείς γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Να νιώσεις τι πραγματικά σημαίνει Μυροβόλος.

Γιασεμί και μανταρίνι

Αν ερχόσουν Πάσχα στο νησί πρώτα θα σε πήγαινα στον Κάμπο. Στα παραμυθένια του στενά με εκείνα τα μεγαλόπρεπα αρχοντικά, μικροί πύργοι από θυμιανούσικη πέτρα, με τα περιβόλια και τις βεράντες τους οχυρωμένα πίσω από τους πανύψηλους τοίχους να τα προστατεύουν από τα αδιάκριτα βλέμματα. Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί μια ατέλειωτη περιπλάνηση στην εποχή της γενουοκρατίας, ενώ την αρχιτεκτονική ιδιομορφία της δεν θα τη συναντήσεις σε κανένα άλλο μέρος της Ευρώπης! Γενοβέζικες οικίες με περίτεχνες χρωματιστές μαντεμένιες αυλόπορτες, αυλές καμωμένες με ασπρόμαυρο βοτσαλωτό, στέρνες και περίτεχνα μαγγανοπήγαδα, πραγματικά έργα τέχνης! Η περιπλάνηση στα στενά του Κάμπου με τα πόδια ή με ποδήλατο μοιάζει με παραμύθι· μια βόλτα σε μεθυστικά αρώματα και τους ζεστούς τόνους που ζωγραφίζουν η πέτρα και το φως. Τα τελευταία χρόνια πολλά από τα αρχοντικά του Κάμπου έχουν μετατραπεί σε πανέμορφους ξενώνες φιλοξενίας, μέσα στα σπίτια που κάποτε φιλοξένησαν ολόκληρη την αριστοκρατία του νησιού. Κι είναι μοναδική η εμπειρία να βρεθείς σε μια από εκείνες τις βεράντες χαζεύοντας πανοραμικά τα δαιδαλώδη στενά του από ψηλά, τους απέραντους ελαιώνες και τα περιβόλια με τα εσπεριδοειδή, τον ουρανό από ανατολή σε δύση - τα αστέρια αλώβητα - να νιώσεις αυτήν την άπλα που σου προσφέρεται. Αρκετά από τα αρχοντικά είναι επισκέψιμα, καθώς λειτουργούν ως καφέ - εστιατόρια αλλά και ως χώροι τέχνης και πολιτισμού: το Αργέντικο, το Μαυροκορδάτικο, το Κτήμα Στεφάνου και, βέβαια, το «Περιβόλι», σημείο αναφοράς για το νησί ως ο πρώτος ξενώνας που δημιουργήθηκε στονΚάμπο της Χίου. Διαθέτει σήμερα περίπου 1.100 δέντρα, από τα οποία συλλέγει τους καρπούς παρασκευάζοντας τα Citrus Memories, ‘άρωμα μνήμης’ από μαρμελάδες, αμυγδαλωτά, λουκούμια και γλυκά κουταλιού, όλα με  αρώματα εσπεριδοειδών, να τα πάρεις μαζί σου. Εδώ και το Citrus Museum, ένα μικρό μουσείο που λειτουργεί εντός του, συνεπαίρνοντας τον επισκέπτη σ’ αυτό το άγνωστο ταξίδι των εκλεκτών εκείνων φρούτων που από τον 15ο αιώνα ταξιδέψανε σαν είδη πολυτελείας στις αγορές της Ευρώπης και της Ανατολής, τυλιγμένα ένα-ένα μέσα σε πολυτελείς χάρτινες συσκευασίες τυπωμένες με χρυσοτυπία! Στο μπαρ θα δοκιμάσεις υπέροχα κοκτέιλ με αρώματα εσπεριδοειδών, ενώ καθόλου σπάνια θα βρεθείς και σε κάποια εικαστική έκθεση ή κινηματογραφική προβολή. Κι αν θες να ρουφήξεις ολόκληρη την πανοραμική θέα που προσφέρει η περιοχή του Κάμπου προς τα ανατολικά, αξίζει ένα βράδυ να επισκεφθείς «Το Απόμερο» για την ποιοτική του κουζίνα και τις εξαίσιες μουσικές βραδιές που οργανώνει με ντόπια σχήματα.

Κάστρο και Απλωταριά

Κατεβαίνοντας στο λιμάνι, ίσως να μην αντικρίσεις την αμιγώς γραφική νησιωτική φυσιογνωμία που έχεις κατά νου. Μην απογοητευτείς! Η πόλη με τα τρίστρατα που αρχικά φαντάζει κάπως αδόμητη έχει τα δικά της μυστικά. Από την παλιά προκυμαία με τα παραδοσιακά ουζερί και το ενάλιό κάστρο, μέχρι τα σοκάκια της Απλωταριάς και το «Φαναράκι» με τη θέα τ’ αντικρινού Τσεσμέ… Σημείο ενδιαφέροντος αποτελεί οπωσδήποτε το Γενοβέζικο Κάστρο της που χρονολογείται από τον 9ο αιώνα. Χτισμένο επάνω στις ακτές του αιγιαλού, αρχικά υποβαθμίστηκε με τις προσμείξεις που δέχτηκε από την κατασκευή του λιμανιού και έπειτα, με τη μικρασιατική καταστροφή, όταν μεταμορφώθηκε σε τόπο συγκέντρωσης των προσφύγων της Σμύρνης. Κατοικημένο μέχρι σήμερα, τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί, αποτελώντας ένα ζωντανό, αυθεντικό και πανέμορφο κομμάτι της πόλης. Στα στενά του, που κυκλώνονται από το Γενουατικό Τείχος, θα συναντήσει κανείς γενοβέζικες πύλες, πύργους και υπόγειες στοές, μικρά φρούρια (μπούρτζι) αλλά και κτίσματα Οθωμανικής αρχιτεκτονικής: τεμένη και παλιά τζαμιά, τα οθωμανικά λουτρά κι ένα οθωμανικό νεκροταφείο μέσα στην όμορφη πλατεία του. Και τούτες οι εικόνες, από τις δυο διαφορετικές εποχές που σημάδεψαν την ιστορία του νησιού, μπλέκονται αρμονικά με τα κατοικημένα σπίτια του οικισμού, τα μικροσκοπικά εκκλησάκια, τα ουζερί, τις λουλουδιασμένες αυλές. Είναι απόλαυση να περπατάς μέσα σε τούτα τα μικρά στενά, τα γεμάτα από Ιστορία, να επισκεφθείς κάποια από τις εκθέσεις που συχνά φιλοξενούνται μέσα στον χώρο των Λουτρών ή μέσα στο παλάτι Ιουστινιάνη, αλλά και να δοκιμάσεις τις εξαίσιες γεύσεις του νησιού. Στον περίφημο «Βραδύποδα», μέσα στα χαλάσματα μια παλιάς αυλής, θα γευτείς ένα κράμα εκλεκτών γεύσεων που ισορροπεί περίτεχνα ανάμεσα στην ντόπια κουζίνα και τις επιταγές της σύγχρονης μαγειρικής. Εξαιρετική γαστρονομική εμπειρία με σύγχρονη κουζίνα βασισμένη στα ντόπια προϊόντα θα έχεις και στο φιλόξενο και προσεγμένο «Άπειρον» στην πλατεία, ενώ απέναντι ο «Καφενές» επιμένει παραδοσιακά, με νόστιμα μεζεδάκια.

Τα στενά του Κάστρου καταλήγουν από τη μια στην προκυμαία του νησιού με τα μπαρ και τα ουζερί, όπου αξίζει να δειπνήσεις στο «Ρούσσικο» απολαμβάνοντας συνταγές από εξαίσιες πρώτες ύλες, εκτελεσμένες με μαεστρία. Από την άλλη πλευρά το Βουνάκι, η κεντρική πλατεία της Χώρας. Σήμα κατατεθέν εδώ αποτελεί ο λεγόμενος «Μιναρές» (το Μετζιτιέ Τζαμί που λειτουργεί ως Βυζαντινό Μουσείο) στη μικρή πλατεία δίπλα από την ψαραγορά, τα φημισμένα λουκουματζίδικα και τα παραδοσιακά καφεκοπτεία που μοσχομυρίζουν βότανα, «παστελαριές», λουκούμια και καφέ Ανατολής με άρωμα μαστίχας. Ιδανικό σημείο για να γευτείς ένα μεσημεριανό ουζάκι, με τον παραδοσιακό τρόπο που θέλει να συνοδεύεται από εφτά μικρά πιατάκια με μεζέ. Πιο κάτω και ο πεζόδρομος της Απλωταριάς, ο κεντρικός κι εμπορικότερος δρόμος του νησιού. Ξεκινά από τη Δημοτική Πινακοθήκη (τα παλιά λουτρά της πόλης, απέναντι από την πλατεία) και σε σεργιανά σε λογής λογής μαγαζιά: από τις παραδοσιακές ποτοποιίες με τα ούζα και τα λικέρ που μοσχοβολούν μαστίχα και τριαντάφυλλο, ως τα ζαχαροπλαστεία με τα ανάρπαστα «μασουράκια», τα νεότερα εμπορικά καταστήματα και τα γουστόζικα καφεμεζεδοπωλεία.

Ο δρόμος καταλήγει στην οδό Κοραή με την ομώνυμη ιστ ορική Βιβλιοθήκη, ενώ στη διασταύρωση με την Απλωταριά βρίσκεται και ο περίφημος «Κρόνος», το καλύτερο παγωτό στο νησί που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις. Ακριβώς από πίσω η Μητρόπολη απ’ όπου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ξεκινά η λιτανεία του επιταφίου, που διασχίζει ολόκληρη την Απλωταριά για να καταλήξει μαζί με τους υπόλοιπους επιτάφιους των ενοριών της Χώρας στο Βουνάκι. 

Όμορφη εικόνα να βλέπεις τη λιτανεία να διασχίζει τα πλακόστρωτα, ψηλά από το «Το ρόδι», το γουστόζικο καφέ με το μπαλκονάκι του επάνω στην Απλωταριά. Εδώ που τα πρωινά θ’ αδράξεις κάτι από την καθημερινή ζωή των κατοίκων, π ου απολαμβάνουν φασαριόζικα ήλιο και σκιά ανάμεσα στις στοές, τις αυλές και τους γύρω πεζόδρομους. Ατέλειωτες σιέστες σε αγαπημένα στέκια όπως αυτό του «Καφαλτί» με τα μικρά πιατάκια και τις ωραίες μουσικές απέναντι από τους λουκουμάδες του Κανέλλου. Κάθε Παρασκευή στο «Καφαλτί» ετοιμάζεται ζεστή η «Παρασκευόσουπα» κι όλο και κάτι θα σκαρφιστεί να ετοιμάσει η Μαρκέλλα για την πρώτη Ανάσταση το πρωί του Σαββάτου.