Το κολχικό είναι πολυετές, κυρίως βολβώδες φυτό (εκτός από τέσσερα είδη που εμφανίζουν κόνδυλο), ανθίζει από τα τέλη Ιουλίου και συνεχίζει να στολίζει σε μεγάλα υψόμετρα τα βουνά μέχρι αργά την άνοιξη. Πήραν την ονομασία τους από την περιοχή της Κολχίδας. Σε όλα τα τμήματα του φυτού περιέχεται η δηλητηριώδης ουσία κολχικίνη, ένα πανίσχυρο τοξικό αλκαλοειδές. Είναι τόσο ισχυρό, που δόση μόλις 2 γραμμαρίων είναι ικανή να θανατώσει ένα παιδί. Με κολχικό θανάτωσε άλλωστε η Μήδεια τα παιδιά της και δηλητηρίασε το φόρεμα που σκότωσε τον βασιλιά Κρέοντα και την κόρη του Γλαύκη, μέλλουσα νύφη του Ιάσονα. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από την κολχικίνη μοιάζουν με του αρσενικού γι’ αυτό και το φυτό πήρε και την ονομασία «αρσενικό». Ωστόσο, μικρές δόσεις της ουσίας έχουν θεραπευτική, αντιφλεγμονώδη δράση. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του κολχικού είναι γνωστές από την εποχή του Διοσκουρίδη, ωστόσο η σύγχρονη ιατρική διαπιστώνει ότι η ουσία αναστέλλει τη μίτωση (διαίρεση) των ανθρώπινων κυττάρων, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει και στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Αν και μοιάζουν, δεν έχουν σχέση με τον συγκάτοικό τους, τον κρόκο, και ξεχωρίζουν εύκολα από τους ανθήρες τους, που είναι έξι (ο κρόκος έχει τρεις και τρεις στύλους). Τα άνθη αποτελούνται από 6 σέπαλα, που συνήθως έχουν ρόδινο χρώμα και μερικές φορές υπόλευκο, κιτρινωπό ή σκούρο ρόδινο. Το άνθος συνδέεται με τον βολβό ή τον κόνδυλο με σωληνώδη βλαστό. Τα φύλλα μπορεί να εμφανιστούν μετά την άνθηση, ενώ τα σπέρματα μπορεί να ωριμάσουν την άνοιξη, όταν οι καιρικές συνθήκες σε περιοχές με χιόνια διακόπτουν τις σχετικές διεργασίες. Βιότοποι που ευνοούν την ύπαρξη κολχικού είναι δροσερά λιβάδια, πετρώδεις πλαγιές με ή χωρίς φρύγανα και ξέφωτα δασών. Ευδοκιμούν από τις παραθαλάσσιες περιοχές μέχρι τα μεγάλα υψόμετρα. Είναι κοσμοπολίτικα είδη και απαντούν στη Μεσόγειο, την Ευρώπη, τη δυτική Ασία αλλά και στη Βόρεια Αμερική. Στην Ελλάδα έχουν καταμετρηθεί 32 είδη και υποείδη, από τα οποία τα 13 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν τα συναντάμε αλλού. Κάποια από τα μη ενδημικά είδη, στη χώρα μας έχουν μικρούς πληθυσμούς και υπάγονται σε καθεστώς προστασίας ενώ περιλαμβάνονται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των σπάνιων και απειλούμενων φυτών της Ελλάδας.
Καθώς δεν έχουν ληφθεί μέτρα για την προστασία τους, η ανθρώπινη επέμβαση θέτει σε μεγάλο κίνδυνο τους βιότοπους των σπάνιων ενδημικών.
