Πύλη, Ελάτη, Περτούλι

Ελάτη

Στα 14χλµ. από την Πύλη, στα 900µ. υψόµετρο ξεπροβάλλει η κοσµοπολίτισσα Ελάτη ή αλλιώς Τύρνα, αγκαλιασµένη από τις κορυφές του Ψήλου, της Αρκουδότρυπας και του Κόκκινου Βράχου. Αχόρταγη από βόλτες στον κεντρικό δρόµο περπατώ ανάµεσα στα µαγαζιά, όπου µοσχοβολάνε εδέσµατα από µανιτάρια και χορτόπιτες µε αρωµατικά βότανα των βουνών. Ξεστρατίζω στα σοκάκια των αρχοντικών, ξεδιψώντας στις παραδοσιακές κρήνες µε κρυστάλλινο νερό. Ξαποσταίνω ρεµβάζοντας τη θέα από τον Κόκκινο Βράχο και από το άνοιγµα της σπηλιάς της Αρκουδότρυπας θαυµάζω τους τολµηρούς αναρριχητές. Τα βράδια, ο δρόµος λαµπυρίζει από τα κατάµεστα µπαράκια και τους αµέτρητους ξενώνες, που φιλοξενούν τους γοητευµένους επισκέπτες. ∆ιαθέτουν τζάκια, σουίτες, υδροµασάζ, σοφίτες, σαλόνια, πισίνες, αίθουσες σεµιναρίων αλλά και … λιτά δωµάτια για όλα τα βαλάντια. Ανυποµονώ να γνωρίσω τον γλύπτη του ξύλινου ποδήλατου µε το σκιουράκι, Άγγελο Πατσιατζή. Ο νέος που τόλµησε να κάνει το κέφι του επαγγελµατική σταδιοδροµία ενάντια στο ρεύµα της κατευθυνόµενης µιζέριας και αεργίας. Ταβέρνες όπως τα «Κανάβια», το «Ανώγι», το «ληµέρι του Βασίλη», καφενεία και τσιπουράδικο, όπως του Ξενοφώντα, της Καλλιόπης, το πανέµορφο καφέ «Κεχρί» και το «∆ίστρατο» κοσµούνται από ξυλόγλυπτά του: κορνίζες µε παραστάσεις, ροζέτες στο ταβάνι, πόµολα, κάβες, κρεµάστρες και πίνακες. Ξαφνιάζοµαι µπροστά στην τρίµετρη ξύλινη, ολόγλυφη αρκούδα που στέκεται στην αυλή ενός σπιτιού καναδέζικου σχεδιασµού, ψηλά στο χωριό…

Πετρουλιώτικα Λιβάδια

Μετά την Ελάτη η ανάβαση συνεχίζεται ανάµεσα στις κατάφυτες πλαγιές ως τα 1.250 µέτρα υψόµετρο στα Περτουλιώτικα Λιβάδια. Παρέα µε τον εαυτό µου σαγηνεύοµαι από τα σιγοτράγουδα του Ξεριά. Το Περτουλιώτικο ποτάµι που τροφοδοτεί τον Αχελώο, δηµιουργώντας στη ροή του µαιάνδρους ή «κλούρια», όπως τα λένε οι ντόπιοι, γεµάτους βατράχια και ποταµόψαρα. Καβάλα στο άλογο πάνω στο λευκό χαλί και έπειτα… ποδαράτο στο µονοπάτι, όπου ζαρκάδια ξεδιψούν σε λιµνούλες πλάι σε παλιές βρύσες (τις «κοπάνες» όπως τις έλεγαν οι ντόπιοι). Ανεβαίνοντας ως το καταφύγιο «Χατζηπέτρος» στα 1738µ., περνάµε ρυάκια και πηγές, γύρω µας ορειβάτες...

Ευκαιρία να βγούµε από τη ζώνη βολέµατος µε την καθοδήγηση των έµπειρων εκπαιδευτών του Kerketio Extreme Sport… Έπειτα από ένα σύντοµο µάθηµα ιππασίας, µπορείτε να ιππεύσετε άνετα κάτω από τα ψηλόκορµα έλατα. Κάποιοι κάνουν τοξοβολία, άλλοι snowmobiles, κι άλλοι συµµετέχουν σε οµάδες πεζοπορίας. Ύστερα θα επιβραβεύσουµε τον εαυτό µας την απόλαυση µίας καυτής, αρωµατικής σοκολάτας, ενός λαχταριστού ραβανί ή µιας γαλατόπιτας κοντά στο αναµµένο τζάκι. Όταν το χιόνι λιώσει, η θέση Τρία Ποτάµια  ανάµεσα στα χωριά Πολυθέα και Καλλιρόη, προσφέρεται για ποδήλατο βουνού µέσα στα πυκνά έλατα. Για πεζοπορία προτείνεται το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 στον Κόζιακα.

Σαρακατσαναίων Αντάµωµα

Στα Περτουλιώτικα Λιβάδια κάθε τελευταία Κυριακή του Ιουνίου διοργανώνεται εδώ και 40 χρόνια το Πανελλήνιο Αντάµωµα Σαρακατσαναίων Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σκοπίων. Καβάλα στα άλογα, ντυµένοι µε κάπες και παραδοσιακές φορεσιές στήνεται το καραβάνι, όπου φορτώνανε τα πράγµατα και κατασκηνώνανε στις Σαρακατσάνικες καλύβες, αναβιώνοντας παλιά έθιµα. Η ζωντανή δηµοτική µουσική από κλαρίνα ξεσηκώνει τον κόσµο σε πανάρχαιους, τεράστιους, κυκλικούς χορούς επισηµαίνοντας τη γιορτή της επικοινωνίας και σύνδεσης των ανθρώπων µεταξύ τους και τη γιορτή Ευγνωµοσύνης προς τη µάνα-Γη. Στο τρικούβερτο γλέντι µαθαίνω από τους παππούδες, ότι σαν παιδιά ερχόντουσαν εδώ να βοσκήσουν τα πρόβατα και τα κατσίκια, να φέρουν φαγητό στους πατεράδες τους και να πάνε το γάλα στις µητέρες τους, στα πεδινά, που το έπηζαν σε τυρί και έφτιαχναν βούτυρο κάνοντας τις γειτονιές να µοσχοβολάνε και τους εµπόρους να αγοράζουν. «Παιδιά και πρόβατα γεννιόντουσαν στον δρόµο καθώς το καραβάνι πήγαινε από το Κιλελέρ στην πεδιάδα. Κατασκηνώναµε σε µαντριά το χειµώνα και τα καλοκαίρια µεταφερόµασταν στο Περτούλι στις στάνες, όπου πλέκαµε µε βέργες και «απέλες» (λεπτές ξύλινες τάβλες), τις οποίες παλαµίζαµε (σοφατίζαµε) εσωτερικά µε πηλό κι ασβεστώναµε για την καθαριότητα, τα δοχεία για το τυρί» µας λέει ο κυρ-Ηλίας. «Από το τυρί αυτό, η χρυσοχέρα µητέρα µου έφτιαχνε τυρόπιτα, γαλατόπιτα και τραχανά… Στο «µπουτινέλο» (δοχείο ενός µέτρου) χτυπούσαµε το γίδινο γάλα και φτιάχναµε το βούτυρο…»

Kανακεύω την ψυχή µου στο Περτούλι

Χτισµένο στις πλαγιές του Κόζιακα, του πανέµορφου µακρόστενου βουνού, το Περτούλι σε υψόµετρο 1.100µ αποτελεί αγαπηµένο θέρετρο. Παλιά αρχοντικά µε κόκκινες στέγες µεταµορφώνονται σε ατµοσφαιρικούς ξενώνες. Γεύσεις και µυρωδιές διαποτίζουν τον τόπο, όπου είναι αµφιθεατρικά χτισµένος ο οικισµός. Στον κεντρικό δρόµο, που διασχίζεται από ακριβά αµάξια και κοµψοντυµένους παραθεριστές, κάποτε γινόταν το νυφοπάζαρο. Κάθε Σάββατο στα ρεπό τους περνούσαν από εδώ οι υπηρέτριες της τότε καλής κοινωνίας των Τρικάλων και Θεσσαλονίκης… Το Περτούλι περιβάλλεται από ελατόδασος έκτασης 35.000 στρεµµάτων που έχει αναλάβει µε συµβόλαιο διάρκειας 100 ετών το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο στήνοντας εδώ τα καταλύµατα, όπου κάνουν την πρακτική τους οι φοιτητές της ∆ασολογίας κάθε καλοκαίρι. Τα περισσότερα από τα εξαιρετικά κτίρια του σπουδαίου αρχιτέκτονα ∆ηµήτρη Πικιώνη είναι δυστυχώς παρατηµένα. Στις 7 Ιουλίου, στο πανηγύρι της Άγιας Κυριακής, 2χλµ. πριν µπούµε στο Περτούλι, σερβίρεται φασολάδα ή κριθαράκι µε κρέας, ανάλογα τη µέρα. Για την ιστορία, στο Περτούλι δηµιουργήθηκε το πρώτο ξυλουργικό εργοστάσιο, όπου ερχόντουσαν µε τα πόδια οι εργάτες 20χλµ. µακριά, έως το 1972, οπότε και σταµάτησε η λειτουργία του. Υπήρχαν σχολεία, καταστήµατα, καφέ-ζαχαροπλαστεία και χάνια µε δωµάτια διανυκτέρευσης επάνω, ταβέρνα, και στάβλους κάτω.

Πέντε χιλιόµετρα πριν το Περτούλι, το υπέροχο Χιονοδροµικό Κέντρο διαθέτει τρεις πίστες, τρεις αναβατήρες, τρία σαλέ, ενώ διεξάγονται βραδιές νυχτερινού σκι! Το αποµονωµένο δεύτερο σαλέ φιλοξενεί παρέες κατόπιν συνεννόησης στο τηλ. 24340 91545.