Ταΰγετος

Στα χωριά της Πάνω Ρίζας

Πάνω απ’ τη Λακεδαίμονα Γη δεσπόζει ένα βασίλειο καμωμένο από κράμα παραμυθιού και αλήθειας. Κεντημένο στις λεπτομέρειες από την ιστορία, τη φιλοσοφία, τον μύθο, το φυσικό κάλλος και το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, συγκεντρώνει και συγκρατεί ολάκερη τη λάμψη του ηλιακού φωτός παύοντας τη ροή του στις κορφές, όπως ετυμολογικά φανερώνει το όνομα του ιερού όρους του Ταϋγέτου.

Μόλις 5 χιλιόμετρα από τη Μεγαλόπολη, χτισμένο κάτω από τον λόφο του παλιού φρουρίου, βρίσκεται το ιστορικό, λόγω της αλλοτινής βυζαντινής του αίγλης, Λεοντάρι. Η αρχιτεκτονική των πετρόχτιστων αρχοντικών σού επιβάλλει έναν περίπατο. Αξιοθαύμαστος σε μέγεθος είναι ο βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων, που στα πόδια του ξετυλίγεται μια τεράστια πλατεία. Αποζητώντας λίγη ξεκούραση στον καφενέ, εξασφαλίζουμε τα κλειδιά του ναού για να δούμε το εσωτερικό. Μετά λύπης διαπιστώνουμε πως παλαιότερες προσπάθειες σοβατίσματος κατέστρεψαν αρκετές από τις σπάνιες τοιχογραφίες του. Αξιοθέατο της περιοχής είναι και ο εγκαταλειμμένος πια σιδηροδρομικός σταθμός, στην τοποθεσία Λεύκτρον. Ενώ έχουμε ακόμη δρόμο για τον προορισμό όπου θα καταλύσουμε, κατευθυνόμαστε προς τον Λογκανίκο. Στον δρόμο μας συναντούμε δυο μονές, τη Μονή Μπούρα και τη Μονή Αμπελάκι. Θα επισκεφθούμε τη δεύτερη. Σε απόκοσμο τοπίο, σαν φορεσιά του βράχου κρέμεται το μοναστήρι. Οι καλοσυνάτες καλόγριες θα μας ξεναγήσουν στον κυρίως ναό μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της Μακελλαρίτισσας, που εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Απέναντι από τον δρόμο, δυστυχώς η πινακίδα δεν είναι εμφανής, βρίσκονται οι πηγές του Ευρώτα. Τοπίο φροντισμένο, ειδυλλιακό και φορτωμένο με ψηλά πλατάνια. Σύμφωνα με τον μύθο, η όμορφη βασίλισσα της Σπάρτης Λήδα στον ποταμό αυτό, έγινε ταίρι με τον πανούργο Δία, που μεταμορφωμένος σε κύκνο απέκτησε μαζί της την ωραία Ελένη και τους Διόσκουρους. Λέγεται μάλιστα πως το χρώμα των αυγών ήταν αυτό του γαλάζιου υάκινθου, του άνθους του έρωτα. Τώρα τη θέση του κύκνου έχουν πάρει χήνες και –πού ξέρεις– μπορεί να είναι μετουσιωμένες μικρές θεότητες μάλλον θηλυκές αφού μία εξ αυτών μονοπωλούσε συνεχώς την προσοχή και τα χάδια του συνεργάτη μου. Με μόλις 290 κατοίκους, τον Λογκανίκο στολίζουν τρεις βυζαντινοί ναοί, του Αγίου Δημητρίου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και του Αγίου Γεωργίου. Τυχεροί σταθήκαμε αφού στο διάβα μας συναντήσαμε τον πατέρα Ανδρέα, που άνοιξε για εμάς τον ναό του Αγίου Γεωργίου ο οποίος βρίσκεται εντός του κοιμητηρίου της περιοχής. Ο εσωτερικός διάκοσμος με τις μοναδικές τοιχογραφίες, κόσμημα άλλης εποχής. Μα τι κρίμα, μαρτυρά καθημερινά την αδυσώπητη φθορά του χρόνου.

Ευλογημένο το Γεωργίτσι, πνιγμένο από κάθε λογής δέντρα, 104 σπάνια βότανα, άγριες τριανταφυλλιές, ορτανσίες και όλων των ειδών τα μανιτάρια.

Ο Ταΰγετος στα χρώματα του δειλινού
Βόλτα στα στενά του χωριού Γεωργίτσι
Άποψη της κάτω γειτονιάς από την πάνω στο χωριό Γεωργίτσι
Γεωργίτσι: φυσικός παράδεισος

«Καλή σοδειά, καλή λαδιά, καλή χρονιά» συνηθίζουν να λένε στο πανηγύρι που διοργανώνεται τέλη Νοεμβρίου για να τιμήσουν τον ιερό καρπό.

Γεωργίτσι Επίγειος παράδεισος

Χαιρετώντας την Αγόριανη, όλο κι ανεβαίνουμε βορειονατολικά. Σε υψόμετρο κοντά 970 μέτρων, αμφιθεατρικά χτισμένο, συναντάμε το Γεωργίτσι. Αν και ο πληθυσμός του τον χειμώνα είναι 130 κάτοικοι, το καλοκαίρι αυξάνεται κατά πολύ αφού διαθέτει ξενοδοχείο, ξενώνα και αρκετά εστιατόρια. Υπολογίζοντας πως απέχει από τη Σπάρτη 29 χλμ. σίγουρα αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της φύσης. Το χωριό δεν φτιάχτηκε κατ' ανάγκη αλλά κατ' επιλογή και γι' αυτό από πολύ νωρίς στηρίχτηκε στη δική του οικονομία, η οποία αφορούσε κυρίως την παραγωγή ελαιόλαδου. Στην ακμή του υπήρχαν πολλά λιοτρίβια και λειτουργούσε ιδανικά το ανταλλακτικό εμπόριο. Για παράδειγμα, ένα λιοτρίβι ανήκε στον γιατρό του χωριού, ο οποίος παρείχε τις ιατρικές του υπηρεσίες αμειβόμενος συχνά με λάδι. Σήμερα έχει αναπτυχθεί και η παραγωγή του τσίπουρου, την οποία μάλιστα γιορτάζουν κατά τον Νοέμβρη. Δυο μαχαλάδες φτιάχνει η απλωσιά του, την πάνω και την κάτω γειτονιά. Στην είσοδο του χωριού, καθηλωμένο στην ανυπαρξία του, ένα πολεμικό αεροσκάφος παραχωρημένο από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ως ένδειξη τιμής των πρώτων πεσόντων αεροπόρων, μνημείο των οποίων στολίζει την πάνω γειτονιά. Εκεί βρίσκεται και ο ναός της Υπαπαντής. Στην κάτω πλατεία ένας αϊτός μαρμάρινος με το άνοιγμα των φτερών του συμπαραστέκεται στη θλίψη του αεροσκάφους αφού με την ίδια ακριβώς δηλωτική στάση, αποζητά κι αυτό τη λευτεριά με μόνη φυγή τον ουρανό. Ψηλά κοιτάζει και ο ίδιος ο χρόνος, σταματημένος για πάντα στο παλιό πέτρινο σχολειό. Εκεί στον πύργο του ρολογιού το βαρούλκο έδινε κάποτε τον ρυθμό στον χτύπο της καρδιάς του, μα όχι πια. Πίσω απ' την πλάτη του αγίου Αθανασίου, πολιούχου του χωριού, ο γερο-πλάτανος θα αλλάζει πάντοτε κρυφά τη φορεσιά του στη μικρή πλατεία. Μόνο το συντριβανάκι τον κοιτά. Χαμηλώνω να το περιεργαστώ. Κάτασπρα σκυφτά προσωπεία αφήνουν μιαν ανείπωτη μαρμάρινη κραυγή να ξεστομίσει, θαρρείς, μοιρολόγι στο νεκρό χρυσόψαρο, που με βάρκα το φθινοπωρινό πλατανόφυλλο ταξιδεύει στον Άδη. Ο καλύτερος τρόπος για να μελετήσεις την ιδιοσυγκρασία ενός τόπου είναι η παρατήρηση των ανθρώπων του. Στο εστιατόριο Πλάτανος το σκηνικό περιλαμβάνει κατευναστικό στιφάδο αγριογούρουνο, μα και γλυκό κρασί. Τριγύρω μου οι κάτοικοι συσπειρώνονται σε πηγαδάκια και φιλοσοφημένα ανταλλάσσουν τα μυστικά τους, λακωνικά. Έτσι, γιατί τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Τρόπος ζωής αποδείχτηκε για τον κύριο Γιάννη και την κυρία Κική Παύλου, να φτιάξουν το ξενοδοχείο τους στο Γεωργίτσι. Δίνοντάς του το προσωνύμιο του χωριού «Μπαλκόνι του Ταϋγέτου», δεν αφήνουν περιθώρια για υπερβολή. Ο χώρος είναι επιπλωμένος σε κλασική γραμμή και η θέα ανελέητα εξιτάρει τις αισθήσεις σου. Διώχνεις τη ματιά σου χαμηλά στη μυθική κοιλάδα του Ευρώτα να σ’ την τραβήξει η κορυφογραμμή του Πάρνωνα και να σ’ την ξαναστείλει πίσω στο ιερό όρος του Ταϋγέτου. Θες το κλίμα, η ποιότητα του νερού ή η πολυτέλεια του χώρου, απολαμβάναμε καθημερινά άριστη ποιότητα διαμονής. Ο κύριος Γιάννης ξέρει τα διαμάντια της περιοχής και σαν άλλος δρυΐδης συλλέγει τα απαραίτητα συστατικά για να ετοιμάσει το μαγικό του φίλτρο· αυτό δεν είναι άλλο από τα εδέσματα που προσφέρει στο νέο του εστιατόριο το οποίο βρίσκεται εντός του χώρου του ξενοδοχείου. Σαλάτες με άγρια μανιτάρια, μακαρονάδα με πέστροφα και εξαιρετικό κρασί είναι λίγες από τις φινετσάτες γεύσεις που παρελαύνουν στον ουρανίσκο μας. Ανεπιφύλακτα, η καλύτερη επιλογή για γεύμα. Τον κύριο Γιάννη τον πρωτοείδα μ' ένα πανέρι γεμάτο μανιτάρια στα χέρια του. «Δεν είναι μακριά από εδώ, αν θέλετε να μαζέψετε» μας είπε... Πράγματι, ο παράδεισος απέχει λίγα μέτρα. Ευλογημένο το Γεωργίτσι πνιγμένο από κάθε λογής δέντρα, 104 σπάνια βότανα, άγριες τριανταφυλλιές, ορτανσίες και όλων των ειδών τα μανιτάρια. Το καστανόδασος είναι η πρώτη μας βόλτα. Βήμα το βήμα και η μέρα σκοτεινιάζει. Οι πυκνές καστανιές δεν επιτρέπουν στο φως τη δίοδο. Ο νόμος της βαρύτητας θα φέρει αρκετούς καρπούς στα κεφάλια μας. Στρογγυλοί με ακανθοειδές περίβλημα, ίσα που διακρίνεις το πονηρό καστανό ματάκι. Είναι ώριμο και έτοιμο να το αφαιρέσεις. Γνωρίζοντας πως αποτελούσε την κύρια τροφή των φτωχών του Μεσαίωνα, κρίνω απαραίτητο να μαζέψουμε μερικά... Κλοτσώντας δειλά ένα πεσμένο μήλο και γαργαλώντας με τις άκρες των δαχτύλων μου τα κυκλάμινα, ανεβαίνουμε το μονοπάτι που διασχίζει το ελατόδασος. Πληθώρα μυκήτων στα πόδια μας. Τα χρώματά τους και οι πτυχές τους, πολυτελή φορέματα εποχής για τις μικρές νεράιδες. Αραιές ανταύγειες φωτός ξεπηδούν από τα στοιχισμένα έλατα που φρουρούν καλά τα μυστικά του δάσους, σχηματίζοντας μια σκοτεινή κουρτίνα που δεν αφήνει περιθώρια να την τραβήξεις. Παραμένουμε στα μανιτάρια: λακτάριους, πορτσίνι, καισαρικά και άλλα πολλά, ίσως η καλύτερη τροφή μύησης για μέθεξη με τα στοιχειά της φύσης. Η μέρα όμως περνά και για να προλάβουμε τη δύση, ανεβαίνουμε 1.600 μ. στον Άγιο Παντελεήμονα. Δεξιά μας, ο Μεσσηνιακός κόλπος και η πεδιάδα της Καλαμάτας. Αριστερά, η πεδιάδα του Ευρώτα και εμπρός να απλώνεται ο βόρειος Ταΰγετος. Επειδή πιστεύω στα απίστευτα ως τη μόνη αλήθεια, ψάχνω πίσω μου αρκετά μακριά να βρω τη νεφελώδη κορυφή του. Το Ταλετόν, την ιερή Πυραμίδα, που ίσα τη διακρίνω πίσω από το πυκνό νέφος. Απομεινάρι πολιτισμού ή φυσικό κατασκεύασμα στέκει για να γελάει με την αδυναμία της ανθρώπινης κατανόησης αλλά μας αποζημιώνει μ' ένα μοναδικό φαινόμενο, το οποίο λαμβάνει χώρα εκεί στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία κάθε παραμονή της γιορτής του. Όσοι διαθέτουν σωματική αντοχή στην ανάβαση και το τσουχτερό κρύο, θα απολαύσουν κατά το ξημέρωμα πέρα από τη ζεστή φασολάδα και την κατανυκτική λειτουργία, την επιβλητική σκιά της πυραμίδας να ανατέλλει στην καρδιά του Μεσσηνιακού κόλπου.

Πονηρό καστανό ματάκι
Ανατολή στο Καστόρι
Ο λαβύρινθος των σκιών στον Κάστορα ποταμό
Το επιβλητικό κτίριο του σχολείου στο χωριό Γεωργίτσι
Μαρμάρινος λέοντας στην κρήνη της Πελλάνας
Το εσωτερικό του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου στον Λογκανίκο

Καστόρειο Φύση κι αρχιτεκτονική

Ο ορεινός Ταΰγετος έχει να μας συστήσει κι άλλα χωριά. Στην ανατολική του πλευρά και σε υψόμετρο 500 μ. βρίσκεται το Καστόρειο ή Καστόρι. Απέχει 17 χλμ. από τη Σπάρτη και είναι περισσότερο αναπτυγμένο επιχειρηματικά. Ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 400 κατοίκους κατά τους χειμερινούς μήνες. Παλαιότερα λειτουργούσαν όλες οι υπηρεσίες, τώρα έχει μείνει μόνο το σχολείο. Οικονομικά στηρίζεται στη ζωοτροφία και την κτηνοτροφία και στην καλλιέργεια της ελιάς. «Καλή σοδειά, καλή λαδιά, καλή χρονιά» συνηθίζουν να λένε στο πανηγύρι που διοργανώνεται τέλη Νοεμβρίου για να τιμήσουν τον ιερό καρπό. «Μπουκουβάλας» το ονομάζουν με πρωταγωνιστή το λουσμένο στο ελαιόλαδο ψωμί. Το μέρος ενδείκνυται κυρίως για εναλλακτικό τουρισμό, και μπορεί να συγκινήσει και τους εραστές του ποδήλατου. Διαθέτει 140 χλμ. μονοπάτια, σπήλαια, 3 μεγάλα φαράγγια, εκ των οποίων το ένα, το φαράγγι των Μύλων, έχει 34 καταρράκτες. Τελευταία Κυριακή του Δεκεμβρίου οργανώνεται ορεινός ημιμαραθώνιος διεθνούς εμβέλειας. Ο σύλλογος φίλων Ταϋγέτου «Λουσίνα» δραστηριοποιείται στις οργανωμένες πεζοπορίες, με την πιο χαλαρή στις όχθες του Κάστορα, που προσφέρει ευεξία και τόνωση σε καταπράσινο τοπίο. Η αρχιτεκτονική του χωριού άξια θαυμασμού και μελέτης. Κτίσματα παλιά, επιβλητικά και χρωματιστά σε ταξιδεύουν στο παρελθόν. Μια βόλτα στα σοκάκια του αρκεί για να μπερδέψει στα μάτια σου ένα πάντρεμα ορεινής πέτρινης αρχιτεκτονικής με αριστοκρατικά νησιώτικα στοιχεία. Θα απολαύσουμε ένα καφεδάκι στην πλατεία μαζί με τους χωριανούς, που με πολλή αγάπη και καμάρι θα μας μιλήσουν για την τοπική εφημερίδα τους τον «Πολυδεύκη». Πάνω απ’ το χωριό, στην είσοδο του φαραγγιού, υψώνεται η ιερά μονή της Ζωοδόχου Πηγής, ενώ μπροστά μας ο πολιούχος τους, ο Άγιος Θεόκλητος, που μοιράζεται τη στέγη του με τη χάρη της Παναγιάς. Το εσωτερικό του, ατμοσφαιρικό, με εντυπωσιακό ξύλινο τέμπλο και ιδιαίτερες αγιογραφίες. Στο Καστόρι λειτουργεί από το 1969 το ιχθυοτροφείο της οικογένειας Γεροντίδη. Άνθρωποι με ευγενή ψυχή μας καλοδέχτηκαν στην επιχείρησή τους. Ευνοημένοι από τις φυσικές πηγές εντός του κτήματός τους δεν έχουν αλλάξει ποτέ τις καλές τους συνήθειες. Μέλημά τους η καλύτερη ποιότητα, που επιτυγχάνεται από το αρχικό στάδιο, με βιολογικές τροφές, μέχρι το κάπνισμα σε ειδικό ξυλόφουρνο. Πέρα από πέστροφες και σολομούς είδαμε και οξύρρυγχους, το μοναδικό προϊστορικό πλάσμα που παραμένει έως σήμερα αναλλοίωτο. Κουρασμένο από τη βαρετή μοίρα του χωρίς δισταγμό βγάζει το κεφαλάκι του στην επιφάνεια εκλιπαρώντας για ένα συγκαταβατικό χαδάκι.

Το μυστικό της Πελλάνας

Προορισμός σπουδαίας αρχαιολογικής σημασίας είναι η Πελλάνα, ή αλλιώς η ομηρική Λακεδαίμονα. Χτισμένη στους πρόποδες του όρους, απέχει μόλις 24 χλμ. από την πόλη της Σπάρτης με 190 μόνιμους κατοίκους. Η μεγάλη μαρμάρινη κρήνη, δωρεά του κ. Σγούρδα, με τις κεφαλές λεόντων, βασιλεύει και αναβλύζει στην πλατεία. Ο ίδιος εγκάρδια θα μας ξεναγήσει στο μυκηναϊκό νεκροταφείο που βρίσκεται στη θέση Σπηλιές. Πέρα από τους έξι ήδη γνωστούς τάφους υπάρχει ακόμη ένας έβδομος, ιδιαίτερα αινιγματικός, ο οποίος αποτελεί και το «Μυστικό της Πελλάνας». Υποστηρίζεται πως οι αρχαιότητες που παραμένουν κρυμμένες είναι ύψιστης αξίας και πιθανολογείται πως είναι τάφος κάποιου σπουδαίου προσώπου. Κάτι ακόμη παράξενο είναι η θέση των τάφων, αφού βρίσκονται στο ψηλό σημείο της ακρόπολης στη θέση Παλαιόκαστρο, ενώ το ανάκτορο του Μενέλαου –πιθανολογείται, καθώς οι έρευνες διχάζουν– πιο χαμηλά, κάτι που μαρτυρά πως το μέρος είναι φτιαγμένο σύμφωνα με το πρότυπο των πυραμίδων. Προάστιο της Σπάρτης, η Μαγούλα οφείλει την ονομασία της στο λατινικό «magus», που σημαίνει μαγικός. Μας εντυπωσιάζει με το νεκροταφείο της. Μια κυματοειδής κατασκευή από μπετό, με επαναλαμβανόμενες αψίδες, συνθέτει φουτουριστικά την είσοδό του. Σαν να θέλει να τονιστεί ο διαχωρισμός, μα παράλληλα και η ταυτόχρονη σύνδεση ζωής και θανάτου. Άξιο επισκεψιμότητας είναι και το Σαϊνοπούλειο θέατρο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το ωραιότερο νεόκτιστο θέατρο, λόγω της φυσικής του σκηνογραφίας της καστροπολιτείας του Μυστρά. Τη θέα αυτή μπορεί κανείς να την απολαύσει σε ένα από τα καφέ ή τα εστιατόρια που βρίσκονται στον τελευταίο σταθμό του οδοιπορικού μας, τα Πικουλιάνικα. Επηρεασμένη από το νεκροταφείο της Μαγούλας, αφήνοντας πίσω τα αιώνια μυστήρια του Ταϋγέτου, κοιτώντας εμπρός το λαμπρό παρελθόν μιας βυζαντινής καστροπολιτείας κι ενώ λυπάμαι τώρα για το πέρας της εμπειρίας μου, συνειδητοποιώ τη ματαιότητα των εννοιών της ατομικότητας, του χρόνου και του τόπου. Σε μια συνεχόμενη αλληλεπίδραση, δεν μπορεί παρά να είμαστε όλοι συνυφασμένοι στο νήμα των καιρών.

Στην κορφή του Αγίου Παντελεήμονα
Πρωινό καφεδάκι στο Καστόρι
Στα χνάρια της μοναχής στο μοναστήρι Αμπελάκι
Στο ιχθυοτροφείο της οικογένειας Γεροντίδη στο Καστόρι
Φουτουριστική είσοδος στο κοιμητήριο Μαγούλας
Η θέα του Ταϋγέτου από την Πελλάνα

Προτάσεις

info's

Διαμονή - Φαγητό

Στo Μπαλκόνι του Ταϋγέτου & στο εστιατόριο Πλάτανος στο Γεωργίτσι. Παραμυθένια διαμονή και κουζίνα με… θέα στην κοιλάδα του Ευρώτα. Μαγειρέματα του βουνού με υλικά από τοπικά προϊόντα του βόρειου Ταΰγετου. Δοκιμάστε ζαρκάδι, λαχανοντολμάδες με άγρια μανιτάρια, στιφάδο με κάστανα και κουκουνάρι, λιγκουίνι με καπνιστή πέστροφα, κρασάκι και γλυκά από το χεράκια της κ. Κικής. Καλοφτιαγμένα, πεντανόστιμα και σπιτικά στη ζεστή σάλα ή το μπαλκόνι του φιλόξενου ξενοδοχείου. Τηλ.: 27310 61062, κιν.: 6940 807330, email:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.taygetosbalcony.gr

Θα το βρείτε στο

τεύχος 109

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares