Σκυρίτιδα

Nύμφη των βουνών

Η σημερινή κρίση, στην παγκόσμια και δη την ελληνική ιστορία, είναι γνωστό ότι δεν είναι μόνο οικονομική αλλά κυρίως πολιτισμική. Βλέποντάς την να παρασέρνει σαν ανεμοστρόβιλος ζωές και μοίρες, κάποιοι είπαν το «ή τώρα ή ποτέ» και πήδηξαν στο κενό με σκοπό να ανοίξουν τα φτερά τους. Θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους επειδή τώρα πραγματώνουν το όνειρό τους. Με δυσκολίες, φυσικά. Αν και, κάποτε, άκουσα έναν δάσκαλο να λέει: «Δεν υπάρχουν προβλήματα. Μόνο γεγονότα!». Δεν είναι άξιο χαράς, λοιπόν, να βιώνει κανείς δύσκολα γεγονότα, καθώς βαδίζει στο μονοπάτι των ονείρων του, αντί να ασχολείται με κάτι που δεν τον παθιάζει;

Η Νάντια Ηλιοπούλου είναι μια γυναίκα που ενώ έβλεπε το τσουνάμι της κρίσης να έρχεται, βούτηξε μέσα και κολύμπησε. Άφησε την άνεση της πρωτεύουσας στοχεύοντας στο παιδικό της όραμα. Να ζήσει στο χωριό της, στη Βλαχοκερασιά. Να χτίσει ένα πανδοχείο στην κορυφή όπου κρυβόταν μικρή, με αρχιτεκτονική που να υπηρετεί τον σεβασμό στην ανωτερότητα της φύσης. Ο ξενώνας της άνοιξε πέρυσι με το καθόλου τυχαίο όνομα «Foresta in Medias Mores», δηλαδή δάσος στο κέντρο του Μοριά. Στο εστιατόριο, ο ντόπιος Nίκος Αποστολόπουλος μας μαγειρεύει λαγωτό, κόκορα χωριάτικο, αγριογούρουνο στιφάδο, κατσικάκι λαδορίγανη, χοιρινό φρικασέ με χορταρικά και κρέατα του τόπου. Στο καφέ και μπαρ αποχαιρετίζουμε τον ήλιο που βασιλεύει πίσω από τις καταπράσινες κορυφογραμμές του δυτικού Πάρνωνα. Χαλαρώνουμε πίνοντας εκλεκτές ποικιλίες τσαγιών και καφέδων, συνοδεύοντάς τα με χειροποίητα γλυκίσματα και πίτες φτιαγμένες από τη Νάντια και τη θεία της. Στα λιτά έπιπλα, οι μοναχικοί βρίσκουν καλά βιβλία και οι παρέες επιτραπέζια παιχνίδια. Τα Σαββατόβραδα ακούμε ζωντανή μουσική σκηνή. Αν είναι χειμώνας, δίπλα στο αναμμένο τζάκι, κι αν είναι καλοκαίρι, στη στρογγυλή πλακόστρωτη αυλή, κάτω από τις γραφικές λάμπες πυράκτωσης. Έτσι που νοσταλγούμε τα αυθεντικά πανηγύρια στην πλατεία κάποιου χωριού. Το βουνίσιο αγεράκι μάς ξυπνά, στα 1.100 μέτρα. Απολαμβάνουμε σπιτικές μαρμελάδες, γραβιέρα με θυμαρίσιο μέλι, φρέσκα αυγά με ελιές και χωριάτικο ψωμάκι από τον ξυλόφουρνο της Βλαχοκερασιάς.

Βλαχοκερασιά

Με εντυπωσιάζει η όρεξη που έχουν οι λιγοστοί κάτοικοι να διατηρούν το χωριό τους τακτοποιημένο. Η δύναμή τους ενάντια στην παραίτηση. Στη μεγάλη πλατεία υπερέχει η εκκλησία της Παναγίας. Ανεγέρθηκε, όπως τα περισσότερα δημόσια κτίρια και μνημεία της ελληνικής επαρχίας, με χρήματα που έστειλαν οι ξεριζωμένοι συγγενείς της Αμερικής. Οι Έλληνες μετανάστες. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, συλλογίζομαι λυπημένη, ενώ τα μάτια μου ταξιδεύουν στις εικόνες με το υπερωκεάνιο, καθώς διαβάζω στις μαρμάρινες πλάκες τα ονοματεπώνυμα των ευεργετών. Στο εκσυγχρονισμένης αισθητικής καφενείο της πλατείας, οι άντρες συζητούν περί… κρίσης, ενώ οι παλαιότεροι, που έχουν ζήσει και χειρότερα, χωρατεύουν. Τα Σαββατοκύριακα όλο και κάποιο μυστήριο «καλεί» τον κόσμο στην εκκλησία και η πλατεία γεμίζει καλοντυμένους. Κάθε εικονολήπτης, με ή χωρίς κάμερα στο χέρι, εμπνέεται από την ενδυματολογική αισθητική, που αλλάζει ανάλογα την περίσταση: βαφτίσια, γάμος, κηδεία, μνημόσυνο. Η ματιά μου δραπετεύει στον λόφο με το ξωκλήσι του Άγιου Απόστολου. Μοιάζει με τον προστάτη του χωριού. Ακολουθώ ευφρόνητες μυρωδιές φρεσκοψημένου ψωμιού. Η Όλγα Καστραντά ανοίγει τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο και μας κερνά ζεστό, ζυμωτό καρβέλι και κουλουράκια πορτοκαλιού. Ο γιος της μπαίνει γελαστός με ένα μπουκάλι αχνιστό αρμεγμένο γάλα. Ζωή στο χωριό! Μου μπαίνουν ιδέες... Λίγα βήματα παραπέρα, θαυμάζουμε ένα αρχιτεκτονικό «διαμάντι», το σχολείο, που ευτυχώς ακόμη έχει λίγους μαθητές.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας τα παιδιά προσκολλώνται στις οθόνες αφής με προγράμματα που περιγράφουν με κόμικ τοπικούς αρχαίους μύθους

Βλαχοκερασιά
Αρχαιολογικό χώρος Τεγέας
Αρκαδική Οικολογική Φάρμα
Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας

Ο παλιός δρυμός αποτελούνταν από αιωνόβιες δρυς. Ήταν τόσο πυκνός, που λέγαν οι παλιοί ότι «ούτε φίδι δεν τον έσχιζε»...

Αλέα

Ο χάλκινος ανδριάντας του ειρηνιστή, πολιτικού, μαραθωνοδρόμου και γυναικολόγου Γρηγόρη Λαμπράκη μάς καλοδέχεται στην Αλέα. Ο ναός της Αλέας Αθηνάς ήταν ο μεγαλύτερος της Πελοποννήσου, μετά τον ναό του Ολυμπίου Διός στην Ολυμπία. Ο Παυσανίας (8.45.4-8.47.4) μας πληροφορεί ότι μυθικός ιδρυτής του ιερού υπήρξε ο Άλεος, εκφράζει τον θαυμασμό του για τον γλυπτό του διάκοσμο και μας πληροφορεί ότι τα αρχιτεκτονικά σχέδια του κλασικού ολομάρμαρου ναού οφείλονται σε έναν από τους γνωστότερους γλύπτες της αρχαιότητας, τον Πάριο Σκόπα. Στα αετώματα του ναού αποδίδονταν μυθολογικά θέματα, όπως το κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου και η μονομαχία του Τήλεφου με τον Αχιλλέα. Τμήματά τους εκτίθενται στο Μουσείο Τεγέας. Μην το χάσετε! Τα παιδιά προσκολλώνται στις οθόνες αφής με προγράμματα που περιγράφουν με κόμικ τοπικούς αρχαίους μύθους. Στο μουσείο παρουσιάζονται οι αρκαδικές Ερμές, αφαιρετικές απεικονίσεις θεών και θεοτήτων, τις οποίες αφιέρωναν ιδιώτες στα ιερά. Η εξαιρετικής τέχνης κεφαλή κόρης που βρέθηκε εδώ, θεωρείται ότι ανή - κει στη θεά Υγεία, κόρη του Ασκλη - πιού, και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Καταφεύγουμε στον παράδεισο του πάρκου της Αλέας για πικ-νικ, σιέ - στα αλλά και αθλητισμό. Οι Αρκά - δες αθλητές αγωνίζονταν χωρίς να αναφέρεται το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας τους, αλλά με το εθνικό τους όνομα, ως Αρκάδες. Μοναδικής ομορφιάς η πεντάτρουλη βυζαντινή εκκλησιά της Κοίμησης της Θεοτόκου, στην είσοδο του άλσους. Ο ναός πρωτοχτίστηκε κατά μία άποψη τον έβδομο και κατά άλλη τον ενδέκατο αιώνα μ.Χ., στα ερείπια του αρχαίου θεάτρου της Τεγέας με υλικά από το θέατρο, αντικαθιστώντας τον αρχαίο ναό της Αλέας Αθηνάς. Την αποκατέστησε ο επιφανής Γερμανός αρχιτέκτονας Έρνεστ Τσίλερ κατά την τετραετία 1884-1888. 

Ο δρυμός της Σκυρίτιδας

Το 2CW μοιάζει να μαγεύεται, κα - θώς οδηγώ μέσα στο δάσος της Σκυρίτιδας (ορθ. Σκιρίτιδας): έλατα, καστανιές βαλανιδιές, καρυδιές, αλλά βασίλισσα η μαύρη πεύκη. Ο παλιός δρυμός αποτελούνταν από αιωνόβιες δρυς. Ήταν τόσο πυκνός, που λέγαν οι παλιοί ότι «ούτε φίδι δεν τον έσχιζε». Υλοτομήθηκε όμως και ξεριζώθηκε μετά την Τουρκοκρατία από τους γύρω κατοίκους για τα τζάκια τους! Ο δασολόγος Τάσος Στεφάνου πραγματοποίησε το όραμά του δεντροφυτεύοντας μια έκταση 40.000 στρεμμάτων. Παιδί φτωχό του χωριού, λάτρευε τη φύση και σπούδασε στη Γερμανία δασολογία. Έκανε σπουδαία καριέρα προσφέροντας στη χώρα μας μεγάλο έργο: φύτεψε δάση στη Κομοτηνή και στην Καβάλα, τιθάσευσε χειμάρρους, παρέδωσε αλσύλλια στην Αττική, διαμόρφωσε τον δρυμό της Πάρνηθας, ίδρυσε φυτώρια, άνοιξε δρόμους και βρύσες... Ένα πρωινό του 1913, σπουδαστής ακόμη, περπάτησε από το χωριό του, την Κερασιά, και έφτασε βράδυ στη Μονή Καλτεζών διασχίζοντας το ξεγδαρμένο από τις νεροποντές τοπίο. Διανυκτέρευσε στο μοναστήρι, όπου υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι μια μέρα θα αναστήσει το δάσος. Σαράντα χρόνια αργότερα, συνταξιούχος πια, συγκέντρωσε τους χωρικούς από τις Καλτεζές, τις Κολλίνες, την Κερασιά και τη Βλαχοκερασιά, και μαζί πέτυχαν το μεγάλο του όνειρο. Στο υπέροχο δάσος σήμερα ποδηλατούμε, πεζοπορούμε σε ειδυλλιακά τοπία με ξέφωτα, συντονισμένοι μόνο με το κελάρυσμα των πηγών, το θρόισμα των φύλλων και τα τιτιβίσματα πουλιών…

Μονή Καλτεζών

Μετά το χωριό Καλτεζές προβάλλει μπροστά μας το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Καλτεζών. Τη βαριά, ξύλινη πόρτα ανοίγουν οι δυο μεγαλύτερες μοναχές, χαμογελαστές σαν παιδιά. Το μοναστήρι διάλεξαν οι πρόκριτοι και οι καπεταναίοι του Μοριά για τη συνέλευσή τους, όταν έφτασαν εδώ με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, στις 20 Μαΐου 1821, για να σχηματίσουν διοικούσα αρχή και να τραβήξουν προς την Τριπολιτσά. Οι Έλληνες είχαν ήδη νικήσει στο Βαλτέτσι. Ο μοναχός Καλλίνικος έφτιαξε κρυφό σχολειό, αποθήκες με πυρομαχικά και βοήθησε τους κλέφτες και τους αρματολούς. Αφού προσκυνήσαμε στην εκκλησιά, η φιλόξενη γουμένισσα Αικατερίνη μάς πρόσφερε ψωμοτύρι. Δίπλα στη σόμπα, ακούμε τζαζ κουβεντιάζοντας για τα ιαματικά βότανα, μιας και η ίδια είναι βοτανολόγος, ενώ απαντά στο τηλέφωνο συμβουλεύοντας τους χωρικούς ποιο βότανο βοηθά και σε τι…

Μονή Καλτεζώ
Foresta in Medias Mores

Κολλίνες, Κερασιά

H Αρκαδική Οικολογική Φάρμα δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2001, στις ωραίες Κολλίνες, με σκοπό να προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα κρέατος, εκπληρώνοντας το όνειρο ζωής δυο επιχειρηματιών και φίλων. Μια ιδέα πρωτοποριακή για την εποχή καταλήγει το 2012 να ανοίγει την πόρτα της στο κοινό αφού πλέον τα μοσχάρια, οι χοίροι και τα αμνοερίφια είναι ελληνικά, πιστοποιημένα από τον Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων (ΔΗΩ). Σε έκταση 25.000 στρεμμάτων, τα ζώα μεγαλώνουν στο φυσικό τους περιβάλλον και τρέφονται με βιολογικές τροφές, κριθάρι, καλαμπόκι, βρώμη και σόγια. Ίσως είναι η μεγαλύτερη πιστοποιημένη φάρμα στην Ελλάδα, συνολικής έκτασης 70.000 στρεμμάτων. Χαράχτηκαν τετρακόσια χιλιόμετρα χωματόδρομου, και έτσι διασχίζουμε βουνά, οργωμένες λοφοπλαγιές και κάμπους, συναντάμε άλογα, μια στάνη με τα μικρά αγριογούρουνα, που έμειναν πίσω όταν σε κάποιο κυνήγι σκοτώθηκε η μητέρα τους, στρουθοκαμήλους που τις έχουν μόνο για αναπαραγωγή και όχι για εκμετάλλευση του κρέατός τους. Περνάμε από μια στάνη με 1.600 κατσικάκια της προστατευόμενης ράτσας Σκοπέλου. Εδώ και δέκα χρόνια, η φάρμα υδροδοτεί το χωριό Κολλίνες. Είκοσι πέντε άνθρωποι του χωριού εργάζονται στο χοιροστάσιο, στο τυροκομείο, και άλλοι καλλιεργούν ελιές και αμπέλι Κολλινιάτικο για να οινοποιήσουν το κρασί για το πανηγύρι που γιορτάζεται εδώ, στον γραφικό ξύλινο χώρο με μαγειρείο και τραπεζαρία. Φθάνουμε στον Ευρώτα ποταμό και ο κυρ Γιάννης, που είναι ένας από τους ιδιοκτήτες, μας περιγράφει πως έρχεται εδώ το χάραμα για να θαυμάσει τις πέρδικες και τα κοτσύφια που έρχονται να πιουν νερό και κελαηδάνε στα θηλυκά που κλωσάνε. Ξεδιψάμε ευγνωμονώντας το γλυκόπιοτο νεράκι της τρεχούμενης πηγής κάτω από τα πλατάνια στη Mαρμαρένια. Στο Λαογραφικό Μουσείο Κερασιάς συγκινούμαστε για πολλοστή φορά με το μεράκι, τις γνώσεις και τον συνδυασμό ευφυούς πρακτικότητας και καλαισθησίας στα χρηστικά αντικείμενα.

Η οκτάτοξη γέφυρα

Αφήνοντας πίσω αναμνήσεις βουνοκορφών, διασχίζουμε την εντυπωσιακή οκτάτοξη γέφυρα του Μάναρη, το γιγαντιαίο έργο του Χαριλάου Τρικούπη, που αποτελούσε κομμάτι της αλυσίδας των σιδηροδρομικών έργων του Μοριά. «Ήταν η χρονιά των Ολυμπιακών Αγώνων (1896), όταν τον Οκτώβρη ολοκληρωνόταν το μεγαλεπήβολο έργο, 17 χλμ. νότια της Τρίπολης σε υψόμετρο 708 μ. Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα προς την Τρίπολη είχαν ήδη κατασκευαστεί στην περιοχή του χωριού Μπολέτα (Μάκρη) κάποιες σήραγγες και άλλες δύο εντυπωσιακές πετρόχτιστες γέφυρες, για να ανηφορίσει η γραμμή στα 814 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, το υψηλότερο υψομετρικά σημείο του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα. Κι ενώ η γραμμή, μετά από αυτή την ανάβαση στα βουνά της Αρκαδίας, άρχιζε να ξανακατεβαίνει, οι κάτοικοι της γύρω περιοχής, συνηθισμένοι μόνο σε μουλαρόδρομους και γιδόστρατες, βλέπανε να ορθώνεται μέρα με τη μέρα ένα επιβλητικό, κολοσσιαίο για τα δεδομένα της εποχής, γεφύρι, που θα ένωνε το χάσμα μέσα στο οποίο κυλάει χαμηλά το ρέμα του Μάναρη προς την κοιλάδα της Ασέας που τροφοδοτεί τις πηγές του Αλφειού. Εκεί, στο μέσο της κοιλάδας, βρίσκεται ο σταθμός της Ασέας με το εντυπωσιακό και χαρακτηριστικό κτίριο με τη σοφίτα, και απέναντί του οι ιστορικοί υδατόπυργοι όπου προσάραζαν δίπλα για πολλές δεκαετίες οι ατμομηχανές, για να ξεδιψάσουν», γράφει ο καθηγητής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο γυμνάσιο της Βλαχοκερασιάς, Κωνσταντίνος Μπρούσαλης.

Η Νάντια Ηλιοπούλου στο εστιατόριο του ξενώνα της Βλαχοκερασιάς
Λαογραφικό Μουσείο Κερασιάς

Προτάσεις

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares