Skip to main content

Το Τολό

με τα νησάκια του

Το Τολό βρίσκεται σε μια μαγική τοποθεσία στην αγκαλιά του Αργολικού Κόλπου. Συντροφιά με τα νησάκια του που το προστατεύουν από τον καιρό. Με ακτογραμμή που περιέχει πληθώρα από χρυσές αμμουδερές παραλίες. Με ορεινό ανάγλυφο στην πλάτη του, που προσφέρει εξαιρετική θέα στο μοναδικό τοπίο. Με τα κρυστάλλινα νερά και τις ψαρόβαρκές του πασπαλισμένες σαν το πιο εξαίσιο μπαχάρι ανάμεσα στον οικισμό και τα νησιά. Είναι μια εικόνα μαγνήτης που δεν μπορείς να απαγκιστρωθείς από την έλξη της. Ναι, εδώ θέλεις να έρθεις να ξεκουραστείς να χαλαρώσεις και να ξεχαστείς απολαμβάνοντας τον ήλιο, τη θάλασσα και την ομορφιά.

Ο οικισμός

Απέναντι από τη Ρόμβη, το μεγάλο νησί, και παράλληλά της, εκτείνεται η κωμόπολη του Τολό κατά μήκος της ολόξανθης παραλίας, που καταλήγει στην Ακρόπολη της Αρχαίας Ασίνης. Ανάμεσα στον οικισμό και την Ακρόπολη μεσολαβούν δυο υπέροχες ακρογιαλιές, η μακριά και επίπεδη Ψιλή Άμμος και στη συνέχεια μια μικρότερη βοτσαλωτή, το Καστράκι, ακριβώς κάτω από τον βράχο της αρχαίας Ασίνης. Εκτός από τη Ρόμβη, απέναντι και κεντρικά της ακτής, βρίσκεται το πανέμορφο Κορωνήσι, πραγματικό στέμμα στην πανέμορφη τοποθεσία. Τα βαρκάκια βρίσκουν καταφύγιο στο απάνεμο μεταξύ του οικισμού και της μακρόστενης Ρόμβης και συνθέτουν την τελική πινελιά στο, έτσι κι αλλιώς, έξοχο έργο τέχνης που λέγεται Τολό.

Όπου λοιπόν κι αν κάτσεις στο Τολό, στο ξενοδοχείο, για καφέ ή για φαγητό, γαληνεύει το βλέμμα σου αντικρύζοντας ένα μαγευτικό σκηνικό. Να περπατήσεις, είτε στον προσεγμένο πεζόδρομο της οδού Σέκερη όπου βρίσκονται όλα τα μαγαζιά, είτε κατά μήκος της παραλίας, η βόλτα θα σου μείνει αλησμόνητη. Μπορείς επίσης να συνεχίσεις μετά τη Σέκερη στην οδό Μπουμπουλίνας και να φτάσεις μέχρι την Ψιλή Άμμο και την Ακρόπολη. Ή και να συνεχίσεις προς την Πλάκα, είτε πεζοπορώντας είτε με ποδήλατο. Σχεδόν αυτόματα όλα σου τα προβλήματα μένουν στην άκρη και παραδίνεσαι στην ηρεμία.

Και ενώ ο οικισμός δεν έχει κάποιο παραδοσιακό χρώμα (τα κτίρια είναι χτισμένα στα πέντε μέτρα κυριολεκτικά από την παραλία, «γλείφοντας» σχεδόν τον αιγιαλό σε σημείο που σε κάνει να απορείς πως όλο αυτό κάποτε επιτράπηκε) από την άλλη είναι τέλειο να πίνεις το καφεδάκι σου ή να απολαμβάνεις το ψαράκι σου στα πανέμορφα μαγαζάκια ακριβώς πάνω στο κύμα. Ή να θαυμάζεις την ασύγκριτη θέα από ψηλά στο δωμάτιο του ξενοδοχείου σου και τα κρυστάλλινα νερά να φτάνουν μέχρι κάτω από τα πόδια σου!

Το Τολό δημιουργήθηκε επί Καποδίστρια για να στεγαστούν οι Κρήτες πολεμιστές που πολέμησαν για την απελευθέρωση και δεν γύρισαν πίσω στο νησί τους. Γι’ αυτόν τον λόγο αρχικά ονομάστηκε Μινώα. Μάλιστα, υπάρχει μνημείο που περιλαμβάνει, χαραγμένο σε χάλκινη πλάκα, το πορτρέτο κρητικού οπλαρχηγού με την ευχή: «Θε μου και να ‘ταν μπορετό να γιάερνα στην Κρήτη, να πήγαινα να θώρουνε το πατρικό μου σπίτι». 

«Μινώα» και το όνομα του ξενοδοχείου που μας φιλοξένησε και που ανήκει στην οικογένεια Γεωργιδάκη. Ο Κώστας Γεωργιδάκης με υποδέχτηκε, με υπομονή με κατατόπισε για όλες τις ομορφιές του τόπου και τον ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για τη φιλοξενία, την περιποίηση και πάνω απ’ όλα για την ευγένειά του. Η διαμονή στο ξενοδοχείο, αλλά και το φαγητό, ήταν μια υπέροχη εμπειρία που τη συνιστούμε ανεπιφύλακτα. Ειδικά η θέα από το δωμάτιο ήταν το κάτι άλλο, θεϊκή πραγματικά! Βγαίνοντας από το ξενοδοχείο βουτάς απευθείας στη θάλασσα! Τα νερά, ακόμα και μέσα στον οικισμό, είναι πεντακάθαρα και διαυγή σαν το διαμάντι.

Η Ακτή

Αν όμως θες να απολαύσεις τη θάλασσα και το κολύμπι θα βγεις πιο έξω, στις παρθένες παραλίες προς τα Ανατολικά, όπως η χρυσαφένια Ψιλή Άμμος με το Κορωνήσι απέναντί της, το Καστράκι στα ριζά της Ακρόπολης Ασίνης και στη συνέχεια η Πλάκα, μια τεράστια ευθεία αμμουδερή παραλία που την αντιλαμβάνεσαι αν τη δεις από ψηλά από τον βράχο της Ακρόπολης. Εκεί θα δεις και τις τεράστιες πέτρινες πλάκες στον βυθό, απ’ όπου πρέπει να πήρε και την ονομασία της. Από πίσω ακριβώς από την αμμουδιά της αρχίζει ένα καταπράσινο δάσος!

Στην προέκταση της ακτογραμμής, περνώντας το χωριό Δρέπανο, συναντάς το Βιβάρι, ένα χωριό χτισμένο σε έναν κλειστό ορμίσκο που σχηματίζει λιμνοθάλασσα! Λιμνοθάλασσα ίσον… ψαράκι, το οποίο μπορείς να απολαύσεις στις ψαροταβέρνες δίπλα στα πρασινογάλανα νερά της!

Προχωρώντας, φτάνεις στο τέλος του κολπίσκου που ξεκινά από το Τολό και αποτελεί τμήμα του Αργολικού κόλπου. Είναι στην ουσία ένα ακρωτήρι, η τοποθεσία με την αντίστοιχη παραλία λέγεται Κονδύλι και στη μύτη του ακρωτηρίου βρίσκεται το γραφικό γαλαζόασπρο ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Δεν είναι λίγοι οι ντόπιοι που θεωρούν το Κονδύλι την ομορφότερη παραλία της περιοχής.

Στη Ρόμβη μπορείς να διακρίνεις ένα πανέμορφο μικρό πευκοδάσος στον μυχό ανάμεσα στους δυο κωνικούς λόφους του νησιού. Οι κάτοικοι, μεταφέροντας νερό από απέναντι, κατάφεραν να διατηρήσουν τα πεύκα έως ότου να μεγαλώσουν!

Νησιά

«Είναι θάλασσα ο πόνος κι οι χαρές νησιά», που λέει κι ο στίχος του αγαπημένου Θανάση Παπακωνσταντίνου και πάντα τα αναζητάς σαν σύγχρονος Οδυσσέας. Η έλξη και η γοητεία που μας προκαλούν είναι ασύγκριτες, επομένως το ίδιο συμβαίνει και με τα νησάκια εδώ στο Τολό, δεν γίνεται να μην τα επισκεφτείς! Πλεούμενο εδώ να βρεις είναι εύκολο, αλλά η πρόσβαση μπορεί να γίνει και με κανό, θαλάσσιο ποδήλατο, ακόμα και κολυμπώντας! Ο βαρκάρης Γιάννης Καλοκαιρινός με συνόδευσε στη μίνι κρουαζιέρα. Καραβομαραγκός στο επάγγελμα, επισκευάζει και φτιάχνει ξύλινα καΐκια, αλλά στις μέρες μας «δεν υπάρχει πολλή δουλειά», όπως θα μου πει και δουλεύει κι αυτός το καλοκαίρι μαζί με τον αδερφό του στον τουρισμό κάνοντας βαρκάδες τους επισκέπτες του τόπου. Ο τουρισμός είναι η κύρια ενασχόληση των ντόπιων μαζί με την αλιεία. Εύλογα στράφηκαν προς τα εκεί, καθώς η γη είναι σχετικά άγονη. Στη Ρόμβη, το μεγάλο νησί απέναντι από τον οικισμό, μπορείς να διακρίνεις ένα πανέμορφο μικρό πευκοδάσος στον μυχό ανάμεσα στους δυο κωνικούς λόφους του νησιού. Οι κάτοικοι, με πολλή προσπάθεια μεταφέροντας νερό από απέναντι, κατάφεραν να διατηρήσουν τα πεύκα έως ότου να μεγαλώσουν! Τώρα όμως απολαμβάνουν το πράσινο απέναντι. Στο ίδιο σημείο, κάτω από το δασάκι, υπάρχει ένας ορμίσκος με μια καταπληκτική παραλία, ενώ στο πίσω μέρος υπάρχει άλλη μία μεγαλύτερη που αγκαλιάζει το πιο μακρινό νησάκι, το Δασκαλιό. Όπως βλέπεις τη Ρόμβη από το Τολό, οι δύο λόφοι της αντανακλώνται στα συνήθως ήσυχα νερά και σχηματίζουν δίδυμους ρόμβους κάνοντας την ονομασία πολύ ταιριαστή. Στην κορυφή του ενός λόφου διακρίνεται κατασκευή ενετικού τείχους, ενώ και εδώ έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα. Ο Κώστας θα μου πει ότι το σχήμα του νησιού μοιάζει με λουλούδι με τρία πέταλα, ενώ δεν μπορείς να μην προσέξεις την επιγραφή σε βράχο: «Κάτω τα χέρια από το νησί». Κάποτε ήταν να φτιαχτούν εδώ τουριστικές υποδομές, ευτυχώς όμως ποτέ δεν πραγματοποιήθηκαν. Φτάνουμε πολύ γρήγορα στο Κορωνήσι. Κι εδώ είναι φανταστικά για μπάνιο! Ανεβαίνω ως το κουκλίστικο εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων στην κορφή του βράχου. Δεν είναι λίγες οι φορές που επιλέγουν το εκκλησάκι οι άνθρωποι για θρησκευτικές τελετές όπως γάμους και βαφτίσεις. Το βράδυ φωτίζεται όλο το νησί, προσφέροντας άλλη μια υπέροχη οπτική του μεγαλείοy του.

Τελευταίος μας σταθμός το Δασκαλιό. Φέρνουμε βόλτα γύρω από τη Ρόμβη για να το προσεγγίσουμε. Πιο απομονωμένο, δεν φαίνεται από εδώ ο οικισμός, είναι ιδιαίτερα όμορφο. Μια μικρή παραλία κι εδώ στο αγκυροβόλιο, όπου μια παρέα νέων με φορητά ηχεία έχουν στήσει ένα μίνι πάρτυ χωρίς να ενοχλούν κανέναν! Το μονοπάτι ξεκινά από την παραλία στριφογυρίζοντας μέσα σε ένα μικρό δασάκι, για να καταλήξει στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στην κορυφή. Χτίστηκε το 1688 κι επί τουρκοκρατίας λειτουργούσε εδώ κρυφό σχολειό γεγονός από το οποίο πήρε και τη  σημερινή του ονομασία. Στις 10 Μάϊου, της Ζωοδόχου Πηγής, γίνεται λειτουργία και πανηγύρι.

Το Τολό δημιουργήθηκε επί Καποδίστρια για να στεγαστούν οι Κρήτες πολεμιστές, που πολέμησαν για την απελευθέρωση και δεν γύρισαν πίσω στο νησί τους. Γι’ αυτόν τον λόγο αρχικά ονομάστηκε Μινώα.

Ακρόπολη Ασίνης

Ο περίπατος στον βράχο της Ασίνης δεν είναι μόνο για τους λάτρεις των αρχαιοτήτων. Απολαμβάνεις μια πανοραμική άποψη της τοποθεσίας από το Τολό και τα νησάκια του ως το Βιβάρι, ενώ το απέραντο γαλάζιο εκτείνεται αχανές μπροστά σου. Το δαιδαλώδες μονοπάτι διαγράφει κύκλο, ενώ πινακίδες με πληροφορίες σε μεταφέρουν πίσω στο χρόνο, σε αυτό που ήταν κάποτε η Αρχαία Ασίνη μέχρι και τις μέρες μας.

Δεν σώζονται πολλές αρχαιολογικές δομές, πέρα από οχυρωματικές κατασκευές, λουτρά κλπ. Σίγουρα σημαντικό ρόλο στην ίδρυση της αρχαίας πόλης, από την Πρωτοελλαδική Περίοδο κι εδώ και πέντε χιλιετίες, έπαιξε η εποπτεία που παρέχει ο βράχος σε όλον σχεδόν τον Αργολικό κόλπο, καθώς και η δυνατότητα που παρείχαν οι γύρω περιοχές για αγκυροβόλιο, όπως το φυσικό λιμάνι στο Βιβάρι και το προστατευμένο από τον καιρό Τολό. Για τον λόγο αυτό οχυρωματικά έργα έγιναν αργότερα από τους Ενετούς, αλλά και από τους Ιταλούς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Καθώς παίρνεις ανάσα για να φτάσεις στην κορφή της Ακρόπολης και ξαποσταίνεις στο παγκάκι κάτω από το δέντρο, δεν μπορείς παρά να σκεφτείς ότι σαν ανάσα πέρασε κι η ιστορία της ανθρωπότητας και χάραξε τα σημάδια της, ως την τεχνολογική εποχή του σήμερα. Σαν τον Γιώργο Σεφέρη στο διάσημο ποίημα του, έτσι κι εμείς αναζητάμε τον «Βασιλιά της Ασίνης» και τα χνάρια που αφήσαμε πίσω μας. Και ποιός ξέρει τι θα φέρει το αύριο με την καλπάζουσα εξελικτική ανθρώπινη επιταγή… Σε αντίθεση με την αέναη φυσική επιλογή που παραμένει μια σταθερή και αναλλοίωτη αξία. Γι’ αυτό μας είναι τόσο απαραίτητη η εναρμόνισή με τη φύση, που εδώ στο Τολό μας προσφέρεται με όλες τις «ανθρώπινες» ανέσεις.

Προτάσεις

info's

Έθιμα και περιπατητικές διαδρομές

• Η βόλτα ως την όμορφη εκκλησία της Αγίας Κυριακής θα σου προσφέρει επίσης εξαιρετική θέα από ψηλά προς το Τολό με τα νησιά του.

• Πολύ κοντά στο Τολό, πάνω από το χωριό Ασίνη, μπορείς να επισκεφτείς τον Προφήτη Ηλία, που βρίσκεται πάνω σε ορεινή μύτη που ξεφυτρώνει από το πουθενά! Συνεχίζοντας τον δρόμο κι ακολουθώντας τις πινακίδες, φτάνεις κάποια στιγμή στη βυζαντινή μονή της Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Στη μονή μπορείς να φτάσεις και πεζοπορώντας σε ημιορεινό μονοπάτι με αφετηρία το Τολό, ενώ μπορείς να συνεχίσεις ως την Αγία Μονή στην Άρια Ναυπλίου (2 ώρες απόσταση). 

• Αν πας Πάσχα στο Τολό, φρόντισε να είσαι εκεί τη Μεγάλη Παρασκευή. Η περιφορά του επιταφίου γίνεται μέσα στη θάλασσα! Ενώ αν είσαι 21 Μάϊου όπως εμείς, γίνεται περιφορά της εικόνας των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, πολιούχων στο Τολό σε ιδιαίτερα κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Θαλάσσιες εξορμήσεις

• Ο Γιάννης Καλοκαιρινός που μας εξυπηρέτησε, ενοικιάζει μικρά σκάφη (τηλ. 69876 54872), ενώ ενοικιάσεις σκαφών προσφέρει και η VE BOAT (Μπαρουτσάκης Μιχάλης, τηλ.: 69819 80244).

• Κοντινές θαλάσσιες εκδρομές αλλά και μακρινότερες ιστιοπλοϊκές κρουαζιέρες μπορείς να πραγματοποιήσεις με την Tolo Sailing (www.tolosailing.gr), ενώ αν θες να γνωρίσεις τον υποβρύχιο πλούτο της περιοχής αναζήτησε την Intro Dive www.introdive.gr.

• Αν σας αρέσει το ψάρεμα, αλιευτικές εκδρομές οργανώνει ο Ανδρέας Μπικάκης και η Tolo Fishing Trips (τηλ. 69766 86641).

• Από το λιμάνι, καθημερινά, αναχωρούν επίσης πλοιάρια για ημερήσιες εκδρομές σε Ύδρα και Σπέτσες! Ταξιδιωτικές πληροφορίες και εκδρομές θα αναζητήσετε στο τουριστικό γραφείο CULTURE TRAVEL CENTER (τηλ.: 27520 59557).

Φαγητό, διαμονή κ.ά. 

• Στο FRIENDS CAFE-BAR στη διασταύρωση της Ψιλής Άμμου, θα απολαύσετε ελληνική, ιταλική και ισπανική κουζίνα. Δοκιμάστε οπωσδήποτε την καταπληκτική παέγια! (τηλ.: 27520 59822). Το ψητοπωλείο MIX GRILL by Nikos, έναντι της Ψιλής Άμμου προσφέρει και φαγητό σε πακέτο με delivery σε Τολό, Δρέπανο, Ασίνη, Λευκάκια και Βιβάρι (τηλ.: 27524 01300, 69550 20900). Στο ψητοπωλείο PITOGYRO, στην οδό Μπουμπουλίνας, αξίζει μεταξύ άλλων να δοκιμάσετε το special club Sandwich και το χειροποίητο θρακόψωμο (τηλ.: 27520 59052, 69735 61018). Στο ψητοπωλείο και οικογενειακή ταβέρνα ΤΣΙΡΟΣ στην οδό Σέκερη, θα απολαύσετε σπέσιαλ σπιτικό φαγητό και ψητά της ώρας (τηλ.: 27520 59077). Στο MARIA’S RESTAURANT στην οδό Μπουμπουλίνας, θα δοκιμάσετε μεσογειακές γεύσεις, με το ριζότο θαλασσινών και το πιπεράτο φιλέτο μοσχαριού (με την αυθεντική συνταγή από το 1960) να ξεχωρίζουν. (τηλ.: 27520 59198, 69447 24124, www.marias-restaurant.gr. Καφέ, φαγητό, γλυκό και ποτό προσφέρει το IPPOCAMPUS ALL DAY SNACK BAR στην οδό Μπουμπουλίνας (27520 59135, 69481 76565, fb: Ippocampus Cafe Bar). Καφέ, φαγητό ποτό και ξαπλώστρες στην Ψιλή άμμο προσφέρουν το FACTO CAFE & TEO BEACH BAR (τηλ.: 69749 15962). Τέλος αξίζει να δοκιμάσετε τις γεύσεις που προσφέρει το εστιατόριο ΛΕΙΜΩΝΙΑ (τηλ.: 27520 58381).

• Φαγητό, αλλά και διαμονή, συνδυάζουν το εστιατόριο και πανσιόν ΧΡΥΣΟ ΦΕΓΓΑΡΙ, έναντι της νήσου Ρόμβης (τηλ.: 27520 58083, 27520 59323, www.goldenmoon.gr) και το ANGELO HOTEL APARTMENTS & CAFE-FOOD, απέναντι από την παραλία της Χρυσής Άμμου. Εκτός από μαγειρευτά θα βρείτε και παραδοσιακά χειροποίητα γλυκά (τηλ.: 27520 59012, www.angelos-tolo.gr). 

• Στο Τολό υπάρχουν πολλές επιλογές διαμονής, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, που παρέχουν εξαιρετικές ανέσεις. Ενδεικτικά προτείνουμε: ξενοδοχείο MINOA (27520 59416), King Minos (27520 59902), PITSAKIS CLUB & NINEMIA RESIDENCE TOLO (τηλ.: 27520 59720, www.pitsakisclub.gr), JOHN & GEORGE (τηλ.: 27520 59097), MERAKI APARTMENTS & STUDIOS (τηλ.: 27520 59450), SANTA MARIA (τηλ.: 27520 59525), MARI FAMILY HOTEL (τηλ.: 27520 59006), PANORAMA HOTEL (27520 59788), ΚΟΡΩΝΙΣ (τηλ.: 27520 59292), ενοικιαζόμενα STELLA’S (τηλ.: 27520 59696).

• Το κομμωτήριο beauty salon στην οδό Σέκερη, προσφέρει ανδρικές και γυναικείες κομμώσεις και χτενίσματα (τηλ.: 27520 92200)

Θα το βρείτε στο

τεύχος 141

Στο ίδιο τεύχος