Κατά τη μυθολογία ο Νηλέας ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Τυρούς και μετέπειτα ιδρυτής και βασιλιάς της Πύλου. Σύμφωνα με τον Όμηρο, επιστρέφοντας από την Τροία, ο Νηλέας πέρασε και από τη Βόρεια Εύβοια, οπότε και χάρισε το όνομά του στο ποτάμι. Ο ποταμός συγκεντρώνει τα νερά από το Ξηρό Όρος απ’ όπου και πηγάζει, διασχίζει το φαράγγι και στην έξοδό του από αυτό, τα νερά του ενώνονται με εκείνα του Κηρέα για να ξεχυθούν μαζί στο Αιγαίο πέλαγος. Όπως ακριβώς στον κύκλο του Ζεν, το μαύρο ενώνεται με το λευκό και γίνονται Ένα... Το ίδιο εξάλλου συμβαίνει και με τη Βόρεια Εύβοια: τα έχει όλα και συμφέρει! Κι απ’ τις πευκόφυτες πλαγιές και τα πλατανοσκέπαστα δάση, σε ταξιδεύει σε εικόνες πεδινές – έμπνευση για ψηφιακά abstract. Και καθώς βυθίζεσαι μες στ’ άγρια φαράγγια με τις απότομες κορφές, μεταφέρεσαι απευθείας στο Αιγαίο! Σε παραλίες κούκλες, για όλα τα γούστα. Από τις φαρδιές κι ατέλειωτες αμμουδιές μέχρι τους μαγευτικούς, κατάφυτους μέχρι το κύμα κολπίσκους – η μία πιο όμορφη από την άλλη!
Η Λίζα και οι άλλοι...
Η ιδέα γεννήθηκε από τον Ηρακλή Νικολαΐδη και την Trekking Hellas. «Είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η Εύβοια» μου είχε επικοινωνήσει στο τηλέφωνο για το φαράγγι του Νηλέα, καθώς δεν ήξερα ποια δράση να πρωτοδιαλέξω. Έπειτα, θα ‘ταν εδώ και η Λίζα. Η φίλη από την Αθήνα που περνάει τον περισσότερο καιρό στο κτήμα της, έξω απ’ τους Παππάδες. Έχει τα ξύλα, το αμπέλι, τις αιώρες της, τις παλιές κούνιες και τον μπαξέ της με τις κολοκύθες, τις πιπεριές, τα αγγουράκια, τα πεπόνια, τις ντομάτες – όλα τους βιολογικά! Αγρότισσα πλέον κανονική, μαζεύει χαμομήλι κι αγριοσπάραγγα, φτιάχνει βάμματα από φυτά της περιοχής, καθαρίζει τα σκουπίδια απ’ τις ερημικές ακτές κι ανακυκλώνει ως και το νερό. «Παπάδες κάνει» η Λίζα στους Παππάδες! Και δεν είναι η μόνη. Τα τελευταία χρόνια πολλές και πολλοί εγκατέλειψαν το αστικό τοπίο, προτιμώντας έναν λιτότερο τρόπο ζωής, εγγύτερα στη φύση του ανθρώπου.
Πλέον, η Λίζα διαθέτει και τροχόσπιτο για τους φιλοξενουμένους αλλά κι έτσι να μην ήταν, στη Βόρεια Εύβοια δεν πας ποτέ χωρίς τη σκηνή σου. Από τα πιο δημοφιλή μέρη για ελεύθερους κατασκηνωτές, διαθέτει αναρίθμητες μοναχικές γωνιές με παχιές σκιές για να στήσεις τη σκηνούλα σου πλάι στο κύμα. Χωματόδρομος και παραλία! Χωρίς ταμπέλες, γνωστές μόνο στους ντόπιους και στους φίλους τους – ναι, μπορώ να νιώθω τυχερή! Αγρίμι κανονικό, Λίζα έχει περπατήσει μόνη της πολλές φορές το φαράγγι, και στη φύση θέλει να νιώθει... ελεύθερη κι ωραία. Έτσι δεν θα ακολουθήσει την ομάδα. Έχει το τίμημα της η μοναξιά, έχει κι ασύγκριτα πλεονεκτήματα. Ακριβώς όπως κι οι ομάδες... Είναι αυτό, που οι άνθρωποι βγάζουν την πιο ευγενική τους εκδοχή, που σου απλώνουν το χέρι, όταν χρειαστεί και σου ανοίγουν δρόμο για να περάσεις. Πού νοιάζονται για την ασφάλεια όλων και που ο πρώτος περιμένει πάντα τον τελευταίο. Επιπλέον, δεν έχεις να ανησυχείς για τίποτα, απλά αφήνεσαι να σε οδηγήσουν, ενώ τέλος, είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για κοινωνικοποίηση, και ζωντανό μοίρασμα με καινούριους ανθρώπους... εκτός σόσιαλ μίντια. Ανθρώπους, ίσως διαφορετικούς από εσένα, που σας ενώνει η αγάπη για τη φύση και την περιπέτεια – κι αυτό είναι μια πολύ καλή αρχή!
Το ραντεβού μας με τα παιδιά της Trekking Hellas δόθηκε στην Αγία Άννα, στις 10 το πρωί. Εύκολο μα άκρως εντυπωσιακό το περπάτημα στο φαράγγι, ανάμεσα στους επίδοξους περιπατητές, βρίσκονται πολλά νέα παιδιά, φίλες, παρέες, ζευγάρια, ερωτευμένοι. Σώματα γυμνασμένα και σώματα που επιθυμούν να γυμναστούν με τρόπο φυσικό, έξω από τις κλειστές αίθουσες και τη βαριεστημάρα των γυμναστηρίων. Σώματα δυνατά και αδύναμα, σώματα νέα και άλλα, νέα στην ψυχή... Οδηγοί μας, ο Φώτης και η Νίκη. Τις καθημερινές η Νίκη δουλεύει στην Αθήνα και τη σεζόν διασχίζει το ποτάμι 30 φορές! Μια εμπιστοσύνη τη νιώθεις! Είναι άμεση και φύσει ευγενική. Όταν λάβουμε αργότερα τις φωτογραφίες μας, θα διαπιστώσουμε πως είναι και εξαιρετική φωτογράφος. Ήρεμη δύναμη ο Φώτης, είναι κι αυτός ιδιωτικός υπάλληλος σε εταιρία στην Αθήνα κι εκεί εργάζεται τις καθημερινές. Θα μας πει για τους περιπατητές που συναντήσαμε στον δρόμο μας, πως είναι προσκυνητές από τις γύρω περιοχές. Κάθε χρόνο η πίστη κινεί αναρίθμητους ανθρώπους να διανύσουν με τα πόδια πάνω από 60 χλμ., από τη Χαλκίδα μέχρι το Προκόπι και τον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο. Αυτά συμβαίνουν κατά το τετραήμερο της γιορτής του Αγίου που ξεκινά στις 27 Μάϊου. Θα μας πει και για τη Μονή του Όσιου Δαυίδ, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από την Κερασιά απ’ όπου και πηγάζει ο Νηλέας. Εκεί, απέναντι από το χωριό του Δρυμώνα, βρίσκονται και οι ομώνυμοι – διάσημοι κι εύκολα προσβάσιμοι – καταρράκτες. Και όμως δεν τους είχαμε δει ποτέ ως τώρα!
Έλα να πάμε στο φαράγγι
Άλλοι με ΙΧ, άλλοι με το βανάκι της Trekking, θα οδηγήσουμε παρέα μέχρι το εκκλησάκι της Αγίας Θέκλας απ’ όπου θα ξεκινήσουμε την κατάβασή μας στο ποτάμι. Τα παιδιά μοιράζουν τα απαραίτητα προστατευτικά κράνη και στολές, για όποιον το επιθυμεί κι όπως εύστοχα θα πει ο φίλος Γιώργος, όταν βλέπεις τον αρχηγό να φοράει στολή, τη φοράς κι εσύ... Κάτι περισσότερο θα ξέρει! Παρατηρώ τα παπούτσια των οδηγών μας. Είναι ορειβατικά, διαμορφωμένα ειδικά για ποταμοδιάσχιση, με τρύπες, ώστε να βρίσκει έξοδο το νερό. Εμένα πάντως, ασπροπρόσωπη με έβγαλαν τα κλασικά και πάμφθηνα παπουτσάκια της θάλασσας, που είναι αντιολισθητικά, πανάλαφρα και παρέχουν στο πέλμα την απαραίτητη ευλυγισία και την αίσθηση της επαφής του με τη γη.
Όπως και να ‘χει, στο ποτάμι δεν πάμε ποτέ με ανοιχτά παπούτσια, ακόμη και αν αυτά είναι ειδικά για πεζοπορία. Και τι θα γίνει με τις μηχανές κι όλα όσα δεν θέλουμε να βραχούν – μια που θα χρειαστεί να κολυμπήσουμε αρκετές φορές στο ποτάμι; Αλίμονο αν δεν είχαν προβλέψει γι’ αυτό τα παιδιά της Trekking. Κι ενώ κάτι άλλο είχα στο μυαλό μου, όταν ο Ηρακλής μου μίλησε για αδιάβροχες θήκες φωτογραφικής μηχανής, τελικά τα στεγανά μας δεν ήταν παρά ευμεγέθεις πλαστικοί κουβάδες, με πώμα που τους επιτρέπει να κλείνουν αεροσταγώς, ενώ χωρούν μέσα τους αρκετά ακόμη πράγματα – σνακ, κινητά κι ό,τι δεν μπορούμε να αποχωριστούμε και δεν θέλουμε να βραχεί. Τα στεγανά φορτώνονται σε ένα σακίδιο που κάποιος πρέπει να κουβαλά, συνεπώς καλό είναι να κρατήσουμε μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Και μπορεί η Νίκη να με πείθει, όταν λέει πως το σακίδιο της δίνει άνωση στο κολύμπι, ωστόσο δεν θα πω όχι στην ευγένεια των καλών μου φίλων που προτίθενται να το κουβαλήσουν για μένα. Έτοιμοι! Για αρχή θα περιπλανηθούμε στα πευκόφυτα μονοπάτια ανάμεσα στην πυκνή Μαύρη Πεύκη... Κάθε δέντρο και το δοχείο συλλογής του, για την πολύτιμη ρητίνη, την οποία χρησιμοποιούμε για χίλιους δυο λόγους. Παρθένες δασικές εκτάσεις, που όπως μαθαίνουμε είναι ιδιωτικές (!), αφού πουλήθηκαν όσο- όσο σε ντόπιους από τους Οθωμανούς, πριν οι τελευταίοι αποχωρήσουν. Υπάρχουν και αυτά – υπάρχουν και τα άλλα... Πολύ σύντομα θα φτάσουμε στον βράχο της Μπολοβίναινας, το σημείο απ’ όπου το 1823, έπεσε στον γκρεμό η θρυλική ηρωίδα, περικυκλωμένη από 40 Τούρκους, προκειμένου να μην ομολογήσει. Άγριο, επιβλητικό τοπίο, γεμάτο σπήλαια που χρησιμοποιήθηκαν ως κρησφύγετα απ' τους κατοίκους, γκρεμός και πυκνή βλάστηση, με πλήθος από γερακίνες κι αετούς να διασχίζουν τους ουρανούς και να χτίζουν τις φωλιές τους στα ψηλά βράχια του φαραγγιού, που μετρά 80 μέτρα ύψος!
Θα μάθουμε πώς να κάνουμε τα αυτιά μας ηχείο, ώστε να αναγνωρίζουμε από μακριά πού είναι το νερό, καθώς με κέφι και χαρά συνεχίζουμε την κατάβαση. Τα τελευταία μέτρα τα έκανα με τη μέθοδο της... τσουλήθρας. Επειδή είναι πιο εύκολο, έχει πιο πολύ πλάκα και αν φοράς στολή, δεν έχεις να φοβάσαι γι’ αγκάθια και εκδορές! Φτάνουμε στο ξέφωτο – ένα καταπράσινο λιβαδοπόταμο – και σύντομα βουτάμε ένας-ένας στα δροσερά νερά του ποταμού. Τα πρώτα μπουγέλα, τα γέλια και οι βουτιές είναι γεγονός! Πολύ σύντομα, μόλις 250 μ. περπάτημα, φτάνουμε στο πιο στενό σημείο του φαραγγιού. Είναι τόσο στενό που οι βράχοι σε σημεία ακουμπούν αναμεταξύ τους, προσφέροντας μοναδικές εικόνες άγριας ομορφιάς. Εντυπωσιακοί σχηματισμοί, βάθρες, φυσικές κολυμπήθρες και... σπα διαδέχονται το ένα το άλλο, επί 20 ολόκληρα λεπτά. Λεπτά χαράς, απόλαυσης, μπάνιου και παιχνιδιού. Αφήνω τη μηχανή, να ‘χω τα χέρια μου ελεύθερα, τον νου μου στο παρόν κι όχι στην αγωνία να το αποθανατίσω. Θα το αποθανατίσω εντός μου και θα καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο – που ξέρεις; Νιώθω τα πόδια μου βαθιά ριζωμένα στη γη, σαν ποτάμι και πέτρες να με τραβούν κοντά τους. Η απουσία άνωσης κάνει πιο δύσκολο το κολύμπι στο γλυκό νερό, πόσο μάλλον όταν πας κόντρα στο ρεύμα του. Γελάω όμως πολύ με το εαυτό μου, και μ’ ένα χέρι βοηθείας τα καταφέρνω μια χαρά. Εδώ, 20 τυφλοί από το Ισραήλ μαζί με τους συνοδούς τους κατάφεραν να διασχίσουν το φαράγγι, μας λένε τα παιδιά. Αλώβητοι σαν θαρραλέοι, σκέφτομαι – σιγά μη με πτοήσει μια φαρυγγίτιδα! Η διαδρομή, άλλωστε, είναι μόνο 1,5 χλμ. Και κατάλληλη για αρχάριους. Άσε που τελικά, να κολυμπάς κόντρα στο ρεύμα έχει και την πλάκα του! Στάση για σνακ επάνω στα σμιλεμένα από το νερό βράχια. Μετά το στενό του πέρασμα, το ποτάμι ρηχαίνει κι αποκτά μιαν άλλη, πιο ήμερη ομορφιά. Μα εγώ θέλω να προλάβω να χορέψω με τις ανακλάσεις του νερού στον λευκό βράχο. Αν δεν χορέψω εδώ, τότε που; Μιας ώρας ακόμη εύκολη διαδρομή μας μένει, μέχρι τη γιγάντια τσιμεντένια γέφυρα, με το χαρακτηριστικό εγκαταλειμμένο αμάξι που βούτηξε από τον γκρεμό κι απόμεινε εδώ σημαίνοντας το τέλος της διαδρομής μας στο φαράγγι. Ώρα να ξαναπιάσω τη μηχανή – ή μήπως όχι; Παρατηρώ κάτω από τη γέφυρα, που σχηματίζει μια πόρτα ανοιχτή, ανάμεσα απ’ το τσιμέντο, να ταξιδεύει η ματιά στο πυκνό ποταμίσιο δάσος. Θα πάω καλύτερα εκεί να το χαρώ που κατάφερα κι εγώ να τερματίσω. Στο φαράγγι με... φαρυγγίτιδα – τσεκ – ας ρίξω μια τελευταία βουτιά στο ποτάμι!
Καταρράκτες Δρυμώνα
Η μέρα έχει μεγαλώσει κι έχουμε χρόνο να κάνουμε επιτέλους μια επίσκεψη και στους καταρράκτες του Δρυμώνα. Ανεξάντλητο το νερό και πως να το χορτάσεις... Πολύ κοντά στην Αγία Άννα, λίγο πιο πάνω από την Κερασιά, οι διαδοχικοί καταρράκτες δημιουργούνται από τον ποταμό Σηπιά. Η διαδρομή ως εκεί, σχεδόν ποιητική! Φτάνουμε στο σημείο, στα 650 μ. υψόμετρο, κυκλωμένοι από πυκνό δάσος με βελανιδιές. Ο διαμορφωμένος χώρος με τα ξύλινα μονοπατάκια, που έχει φτιάξει το Δασαρχείο για την περιήγηση στους καταρράκτες μοιάζει παραμυθένιος. Γεφύρια και γαλαζοπράσινες λίμνες, νερά που κελαηδούν, παγκάκια να ξαποστάσεις το κορμί σου και μια σφιχτή αγκαλιά από πυκνό πράσινο να γιατρεύει σώμα και ψυχή. Ήταν τέτοια η γαλήνη του τοπίου που ρίξαμε κι έναν σύντομο υπνάκο – σαν στον παράδεισο...
Στην Κοτσικιά και στους Παππάδες
Υπάρχει όμως και μια ακόμη γιατρειά: το καλό φαΐ! Γι’ αυτό και αξίζει πάντοτε να το αναζητάμε. Κι ως συνήθως, πετύχαμε διάνα: την ψησταριά της Ευμορφία στους Παππάδες. Ένα μαγαζί αυθεντικό, φιλόξενο, με λίγα και καλά, όπως θα 'πρεπε δηλαδή να ‘ναι τα μαγαζιά! Γαύρος παστός δυο ημερών και ούζο από τη Χίο, τσιπουράκι για τους στεριανούς, παϊδάκια για τους μερακλήδες, παντζάρια γλυκοφάγοτα και πατατούλες χερίσιες για τους vegan. Όλοι οι καλοί χωράνε. Τη νύχτα, γύρω απ’ τη φωτιά, αγναντεύουμε τα φώτα των Σποράδων. Η Σκιάθος ή η Σκόπελος; Δεν θα το απαντήσω για να το ρωτώ ξανά και ξανά. Θα κλέψω μια μέρα ακόμη απ’ τη δουλειά. Να κολυμπήσω στ’ αγαπημένα μου Τσιρμοκόκκαλα, να μαζέψω κρίταμο από την αμμουδιά, κοχύλια από τους βράχους, να γευτώ ολόφρεσκα χτένια, σαρδέλα, γαρίδα, χταπόδι και σουπιά στο καφενείο της Κοτσικιάς, μιαν ανάσα από το κύμα. Να ανάψουμε τα ξύλα, να ψήσουμε τον γαύρο στη φωτιά, να γευτούμε ξανά το ντόπιο γιαουρτάκι. Να ανακαλύψουμε καινούριες παραλίες, κρυφές, παραδεισένιες – γιατί στη Βόρεια Εύβοια το καλύτερο δεν έχει τελειωμό – και που θα κρατήσουμε μυστικές, για να ‘χεις το δικαίωμα ν’ ανακαλύψεις τις δικιές σου. Να κολυμπήσω γυμνή σε μια έρημη ακτή, να θυμηθώ παλιές δεκαετίες, γνήσιες και τιμημένες – ν ’ ακούσω, έστω λίγο ακόμα, τα πουλιά... Σε ένα μόλις τριήμερο, βίωσα τόσες εικόνες, ήχους και στιγμές όσες μου στέρησαν οι έξι μήνες της αναγκαστικής καραντίνας. Η δουλειά μπορεί να περιμένει.
info's
Ευχαριστούμε τη φίλη Λίζα Πετρίδη για τη φιλοξενία και όλα τα παιδιά της Trekking Hellas Εύβοια για την όμορφη εμπειρία μας στο ποτάμι. Για River Trekking στο φαράγγι του Νηλέα κι άλλες άκρως ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στο παρθένο τοπίο της Εύβοιας: www.trekking.gr, FB: Trekking Hellas Evia, τηλ.: 6939 758861, Ηρακλής Νικολαΐδης.