
«Taste like Chios»
Χίος χωρίς Μαστίχα… γίνεται;
Έτσι, η πρόσκληση που δεχτήκαμε από τον Φορέα Τουρισμού Χίου για να συμμετέχουμε σε ένα ταξίδι γνωριμίας με τη γαστρονομία του νησιού, αποτέλεσε για μένα μια ευκαιρία να βρεθώ στη Χίο πολύ πιο σύντομα απ’ ότι φανταζόμουν.
Στο αεροδρόμιο μας υποδέχτηκαν με ιδιαίτερη ζεστασιά ο Πρόεδρος του Φορέα Τουρισμού Κώστας Μούνδρος και η υπεύθυνη ανάπτυξης Αντιγόνη Μαϊστράλη, οικοδεσπότες μας για τις επόμενες δύο ημέρες. Το «Pearl Island Chios» Hotel, όπου είχαμε την τύχη να φιλοξενηθούμε, απέχει λίγα μόνο λεπτά από το λιμάνι κι είναι το πρώτο ξενοδοχείο 5 αστέρων του νησιού που ξεκίνησε να λειτουργεί τον περασμένο Ιούλιο. Δεν αργήσαμε να βρεθούμε στο «Ρούσσικο», ένα από τα ιδανικότερα στέκια του λιμανιού για να δοκιμάσει κανείς νόστιμα παραδοσιακά πιάτα από ντόπια υλικά. Στους τοίχους πρωταγωνιστούν οι πολυάριθμες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αλλά και δυο ζευγάρια κούκλες ντυμένες με παραδοσιακές φορεσιές του νησιού. Όλα ήταν μαγειρεμένα ιδιαίτερη φροντίδα, ενώ ξεχώριζαν οι σπιτικοί λαχανοντολμάδες, το σαγανάκι από Χιώτικο αγελαδινό μαστέλο και η κοκκινιστή κατσίκα με ζυμαρικά. Με κρασί και μεζέδες καταστρώσαμε τα σχέδια της επόμενης μέρας που ήταν αφιερωμένη στο νότιο τμήμα του νησιού και στον Κάμπο της Χίου.
Το «Χιώτικο Κελάρι» στ’ Αρμόλια
Πρώτη μας στάση το χωριό Αρμόλια, 20 χλμ.νοτιοδυτικά της Χίου, γνωστό για τα εργαστήρια παραδοσιακής κεραμικής. Προορισμός μας το «Χιώτικο Κελάρι», της οικογένειας Κωνσταντουλάκη, που από το 2008 παράγει παραδοσιακά ζυμαρικά με τα ιδιαίτερα υλικά του νησιού, όπως τον τραχανά με άνυδρο ντοματάκι και αγελαδινό γιαούρτι και τα στριφτάρια με μανταρίνι. Ο Στέλιος Κωνσταντουλάκης μας μίλησε για την ιστορία της οικογενειακής επιχείρησης και τα προϊόντα της που δεν περιορίζονται μόνο στα ζυμαρικά. Ξεχώρισα τα ντόπια τσίκουδα, το τσάτνεϊ από πράσινη άνυδρη τομάτα και μαστίχα Χίου, αλλά και τα σνακ από αποξηραμένα λαζανόφυλλα σε διάφορες γεύσεις, που μπορούν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό συνοδευτικό για ποτό.
Τα «χερίσια» μακαρόνια, πλάθονται με τη βοήθεια μικρών βλαστών από σπάρτα και παραδοσιακά σερβίρονται με σπιτική σάλτσα ντομάτας ή κοκκινιστή κατσίκα και τη ντόπια ξηρή μυζήθρα Χίου





Η καλλιέργεια του Χιώτικου μανταρινού στον Κάμπο χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Εξαφανίστηκε, λόγω παγετών, μετά την Καταστροφή της Χίου και ξεκίνησε να καλλιεργείται ξανά στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ θεωρείται έως και σήμερα η καλύτερη ποικιλία μανταρινιού στον κόσμο!
Τριαντάφυλλο και σούμα στον Άγιο Γιώργη τον Συκούση
Γρήγορα βρεθήκαμε να ταξιδεύουμε ξανά ανάμεσα στα περιποιημένα μαστιχοχώραφα με κατεύθυνση βόρεια αυτή τη φορά και προορισμό το χωριουδάκι του Άγιου Γιώργου του Συκούση. Σε ένα όμορφο καλντερίμι, μας καλωσόρισε ο Νίκος Κύλης για να μας γνωρίσει τα «Αγιωργούσικα της Χίου». Με σκληρή δουλεία, ένα παλιό σπίτι έχει μεταμορφωθεί σε μια μικρή, αλλά σύγχρονη μεταποιητική μονάδα, για να στεγάσει το όραμα της οικογένειας Κύλη, να διατηρήσει και να δώσει ξανά πνοή στην παραδοσιακή καλλιέργεια του χιώτικου τριαντάφυλλου. «Στο χωριό μας υπάρχουν ακόμα δώδεκα οικογένειες που καλλιεργούν τριαντάφυλλα για τα άνθη τους. Η ποικιλία Απριλιάτικο προσφέρεται για την αποξήρανση των πετάλων, ενώ οι ποικιλίες Μαγιάτικο και Εκατόφυλλο προσφέρονται για το παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού», θα μας εξηγήσει ο κύριος Νίκος. Ο τριανταφυλλεώνας της οικογένειας αριθμεί πάνω από δυόμιση χιλιάδες φυτά και καλλιεργείται με τη μέθοδο της βιολογικής γεωργίας. Η συγκομιδή των λουλουδιών γίνεται τον Απρίλη και τον Μάιο, τις πολύ πρωινές ώρες, διότι έτσι διατηρείται καλύτερα το άρωμα στα πέταλα. Στην αίθουσα αποξήρανσης, τα ροδοπέταλα είχαν απλωθεί σε σίτες για να στεγνώσουν. Στην κουζίνα μας προσέφεραν μοναδικό γλυκό τριαντάφυλλο με γιαούρτι, το οποίο συνοδέψαμε με ζεστό τσάι από αποξηραμένα ροδοπέταλα. Η επιχείρηση παράγει ακόμα σαπούνια, καλλυντικά και το παραδοσιακό ροδόνερο. Μετά από μια γρήγορη στάση σε ένα παραδοσιακό καζάνι για Σούμα, το τσίπουρο της Χίου που παράγεται από την απόσταξη αποξηραμένων σύκων, συνεχίσαμε για τον τελευταίο προορισμό της ημέρας, τον φημισμένο Κάμπο, όπου βασιλεύει το χιώτικο μανταρίνι.
Στον Κάμπο με τις μανταρινιές
Το όχημα κινήθηκε στα στενά δρομάκια ανάμεσα στα παλιά πετρόχτιστα αρχοντικά, που περιτειχίζονται από μάντρες φτιαγμένες από πελεκητή, ερυθρόχρωμη Θυμιανούσική πέτρα. Οι μάντρες είναι χαρακτηριστικά ψηλές ώστε να προστατεύουν τα δέντρα από τον παγωμένο άνεμο. Σε ένα από αυτά τα κτήματα στεγάζεται η οικοτεχνία «Το γλυκό της θείας Ευαγγελίας» που παράγει μεγάλη ποικιλία γλυκών κι ανάμεσα τους το αγαπημένο «υποβρύχιο» και τα ξακουστά χιώτικα «μασουράκια». Τυλιγμένα σε φύλλο, γεμάτα από αρώματα μαστίχας και καβουρντισμένου αμύγδαλου έγιναν ανάρπαστα.
Η εμπειρία του να περπατάς στα στενά του Κάμπου και να επισκέπτεσαι ένα από τα αρχοντικά του εκ των έσω είναι ανεπανάληπτη. Στην αυλή του Αρχοντικού «Ρίζικο», κυριαρχεί ένα μεγάλο πηγάδι με ένα εντυπωσιακό ξύλινο μαγγάνι και δίπλα του είχε στρωθεί ένα πανέμορφο τραπέζι γεμάτο χρώματα και ντόπια μανταρίνια. Η παραγωγός Αννέζα Κλούβα από το «Αρχοντικό της Χίου», μας μίλησε για την ιστορία του πρώτου μανταρινιού της Ευρώπης! Η καλλιέργειά του στον Κάμπο χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Εξαφανίστηκε, λόγω παγετών, μετά την Καταστροφή της Χίου και ξεκίνησε να καλλιεργείται ξανά στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ θεωρείται έως και σήμερα η καλύτερη ποικιλία μανταρινιού στον κόσμο!
H Πρόεδρος του Φιλοπρόοδου Ομίλου Κάμπου Μαργαρίτα Μαρτάκη μας μετέφερε με τον πιο γλαφυρό τρόπο εικόνες από τα παλιά αρχοντικά της περιοχής, με τα μεγάλα κτήματα που εξασφάλιζαν την αυτάρκεια της οικογένειας. Οι «Καμπούσες» παλιές αρχόντισσές ανταγωνιζόντουσαν η μία την άλλη για τις πιο νόστιμες συνταγές και τα καλύτερα γλυκά. Πρωταγωνιστής του γεύματος που ακολούθησε ήταν ο Chef Στράτος Ιωσηφέλλης που με τους μαθητές της Σχολής Μαθητείας ΔΥΠΑ Χίου μας ετοίμασαν ένα Χιώτικο Brunch- Drunch βασισμένο σε πρώτες ύλες του νησιού με σύγχρονη «μαγειρική» ματιά. Πίσω στην πόλη, σε ένα από τα γραφικά στενά της Απλωταριάς ανακαλύψαμε και το «Pastry Sinners» της Αγγελικής Θρουβάλα, ένα new entry ζαχαροπλαστείο που άνετα συναγωνίζεται τα αντίστοιχα της πρωτεύουσας και κάθε μπουκιά αποκαλύπτει μια έκρηξη γεύσεων και αρωμάτων.





Τυράκια απ’ τη Λαγκάδα και κοπανιστή απ’ το Πυτιός
Η δεύτερη μέρα ήταν αφιερωμένη στο βόρειο τμήμα του νησιού και η πρώτη στάση έγινε στην παραθαλάσσια Λαγκάδα, στο τυροκομείο «Του Τσοπάνη» της οικογένειας Γεωργούλη. Η Δέσποινα Γεωργούλη μας υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και αφού φορέσαμε τα κατάλληλα καλύμματα μας ξενάγησε στις εγκαταστάσεις του τυροκομείου που αξιοποιεί την οικογενειακή παραγωγή. Η Δέσποινα μας μίλησε για τα κοπάδια της οικογένειας, τις δυσκολίες της ζωής του κτηνοτρόφου, αλλά και τις σκέψεις της για το μέλλον, με την αγάπη ενός ανθρώπου που επέλεξε να σπουδάσει το αντικείμενο εξελίσσοντας την οικογενειακή επιχείρηση. Οι γονείς, Γιάννης και Πόπη, συμπληρώνουν την παρέα μας και σε λίγο το σαγανάκι μπήκε στο τηγάνι. Μια πιατέλα με διάφορα τυριά, νωπή γίδινη μυζήθρα, το «Γραβιεράκι» που είναι μια εξαιρετική αιγοπρόβεια γραβιέρα με γεμάτη πιπεράτη γεύση και φυσικά η κοπανιστή Χίου έφτασαν για να ολοκληρώσουν τη γευστική μας εμπειρία.
Επόμενη στάση, ένα ορεινό χωριό που οι κάτοικοι του αντιστέκονται στην ερημοποίηση της ελληνικής επαρχίας, χρησιμοποιώντας την καινοτομία και την τεχνολογία, αξιοποιώντας ταυτόχρονα την τοπική παράδοση και την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Ο λόγος για το Πιτυός και την Κοιν.Σ.Επ. «Πιτυός Προορισμός», μια ομάδα ανθρώπων που πιστεύουν ότι το χωριό τους έχει πολλά να προσφέρει στους επισκέπτες που θέλουν να γνωρίσουν την «άλλη Χίο». Η Κοιν.Σ.Ε.π έχει ως έδρα το παλιό κοινοτικό γραφείο και με πολυποίκιλες δράσεις βασισμένες στην ανάπτυξη ήπιων μορφών θεματικού τουρισμού, έχει συμβάλει σημαντικά στο να γίνει το χωριό ένας σημαντικός προορισμός του νησιού παρά την απόστασή του από τις παραλίες του. Με συνεπήρε η μουσική περιήγηση με καλαίσθητες ταμπέλες με κωδικούς QR σε εμφανή σημεία του οικισμού, που σου επιτρέπουν να ακούσεις από το κινητό σου παραδοσιακά τραγούδια του Πιτυούς, τραγουδισμένα από κατοίκους του. Κάπως έτσι ξέμεινα παραπίσω για να απολαύσω την κυρία Δέσποινα, που μόλις είχαμε γνωρίσει στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο του συζύγου της, να τραγουδά το «Τούτες οι μέρες έχουν το». Ο κύριος Γιάννης μόλις είχε βγάλει ζεστά παξιμάδια απ’ τον ξυλόφουρνο και όλο το χωριό μύριζε χωριάτικο ζυμωτό ψωμί.
Οι υπόλοιποι είχαν ήδη φτάσει στην ταβέρνα «Ο Μάκελος» και με τη βοήθεια της κυρίας Μαρίας είχαν ξεκινήσει ένα άτυπο σεμινάριο κατασκευής παραδοσιακών «χερίσιων» μακαρονιών, τα οποία πλάθονται με τη βοήθεια μικρών βλαστών από σπάρτα και παραδοσιακά σερβίρονται με σπιτική σάλτσα ντομάτας και τη ντόπια ξηρή μυζήθρα Χίου. Απολαύσαμε με γέλια τη διαδικασία μάθησης που συνοδευόταν από παξιμάδι με χιώτική κοπανιστή, κοπανιστόπιτες και σούμα! Λίγο πριν το τέλος, φτάσαμε στο οινοποιείο του Κτήματος Κεφάλα στη θέση Σχοινιές της Βολισσού. Σε έναν όμορφα διαμορφωμένο χώρο, ο Παντελής Κεφάλας μας παρουσίασε τα κρασιά του Κτήματος, με έμφαση στον παραδοσιακό ερυθρό γλυκό οίνο που παράγεται από σταφύλια τα οποία λιάζονται για δεκαπέντε μέρες.
Η Βολισσός και ο ξακουστός Αριούσιος οίνος
Το αποχαιρετιστήριο τραπέζι μάς περίμενε στην Πλατεία Χριστού στη Βολισσό. Στην ταβέρνα «Για ουζάκι» που μένει ανοιχτή όλον το χρόνο, τρεις σεφ, ο Στράτος Ιωσηφέλλης, ο Γιάννης Λιγνός από τη διάσημη ταβέρνα «Ο Χότζας» και ο Γιώργος Μπαλής με τη «Feed the Need» μας είχαν ετοιμάσει ένα πραγματικά καταπληκτικό γεύμα πέραν κάθε περιγραφής. «Χερίσια» μακαρόνια με κοπανιστή Χίου, μελιτζανοπίλαφο, μανιταρόπιτα, ένα καταπληκτικό τραχανότο με κότσι αρνιού ερχόντουσαν σταδιακά ανάμεσα σε άλλα κάνοντας σε να μην ξέρεις τι να πρωτοδοκιμάσεις. Και όλα αυτά με την συνοδεία των εξαιρετικών κρασιών της οινοποιητικής «Αριούσιος». Η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων Άννα Λαγού μας αφηγήθηκε την ιστορία του Αριουσίου οίνου, του φημισμένου χιώτικου κρασιού που αναφέρει ο Όμηρος και έχει το όνομα της βορειοδυτικής περιοχής του νησιού της «Αριουσίας». Δοκιμάσαμε την λευκή «Αριούσια Χώρα» από Ασύρικο και Αθήρι και τον «Αυστηρό» έναν ερυθρό ξηρό από τις ντόπιες ποικιλίες Χιώτικο Κρασερό και Αγιαννίτης. Ένα καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα που απολαύσαμε από τον όμορφο χώρο του «Volissos Holiday Homes», μας περίμενε για το κλείσιμο στον λόφο πάνω από το γραφικό λιμάνι των Λημνιών. Εκεί, η οικοδέσποινά μας Αντιγόνη Μαϊστράλη μας προσέφερε δροσερή σπιτική λεμονάδα του ξενώνα. Ξεκινήσαμε για το αεροδρόμιο γεμάτοι από εμπειρίες, πολιτισμό και χιώτικες γεύσεις. Δύο μέρες μιας αξέχαστης φιλοξενίας από ανθρώπους που με πολύ αγάπη μας έδειξαν τις πιο ιδιαίτερες γωνιές του νησιού. Και ένα είναι σίγουρο, ότι μας έπεισαν πως η Χίος αξίζει και με το παραπάνω να είναι σύντομα ο επόμενός μας προορισμός, δικαιώνοντας όσα είχα φανταστεί.




Προτάσεις
info's
Ευχαριστούμε τον Φορέα
Τουρισμού Χίου για την πρόσκληση
και την εξαιρετική φιλοξενία.
Ιδιαίτερα, τον Πρόεδρο Κώστα
Μούνδρο, τον αντιπρόεδρο Γιώργο
Πάσσα και την Αντιγόνη Μαϊστράλη
υπεύθυνη ανάπτυξης του Φορέα
για την εξαιρετική διοργάνωση. Η
δράση εντάσσεται στο πρόγραμμα
«Ελληνικός Γαστρονομικός
Πολιτισμός» και υλοποιήθηκε
σε συνεργασία με την Εταιρεία
Τοπικής Ανάπτυξης Χίου.
Ο Φορέας Τουρισμού Χίου
είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα
συνεργασία στην οποία
συμμετέχουν και συνεργάζονται
οι παραγωγοί και οι μεταποιητικές
μονάδες τοπικών προϊόντων,
οι επιχειρήσεις εστίασης και
φιλοξενίας αλλά και σύλλογοι με
σκοπό την τουριστική ανάπτυξη
του νησιού και την ανάδειξη όλων
των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών
του.
Ευχαριστούμε, επίσης, τον σεφ
Στράτο Ιωσηφέλλη και τον χορηγό
του ταξιδιού μας που ήταν
η Aegean Airlines.