Ξεκινώντας από την Αλεξανδρούπολη, σκοπεύουμε να φτάσουμε μέχρι την Αδριανούπολη στην άλλη πλευρά των συνόρων! Στην περίπτωση όμως του Έβρου, το ταξίδι μετράει περισσότερο από τον προορισμό! Η Αλεξανδρούπολη είναι μια πόλη που συνδυάζει τη σύγχρονη αρχιτεκτονική με την παράδοση. Η παραλιακή ζώνη προσφέρεται για βόλτα με την απέραντη θέα του Αιγαίου, ενώ εδώ συναντάς και τον επιβλητικό φάρο που στέκεται αγέρωχος για περισσότερα από 140 χρόνια. Κάθε πέτρα του κουβαλά μνήμες θαλασσοπόρων και τα βράδια, όταν ανάβει, το φως του μοιάζει με αμετακίνητο φρουρό. 

Δέλτα 

Κύριος προορισμός μας εδώ, δεν μπορεί να είναι άλλος από το Δέλτα του Έβρου, μια από τις πιο όμορφες και άγριες περιοχές της χώρας, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Ευρώπης. Απευθυνθήκαμε στην ομάδα του Delta Evros Explorer, που διοργανώνει θαλάσσιες εκδρομές στον υγροβιότοπο του Δέλτα. Ο Χρήστος Πασχαλάκης, εμπνευστής και δημιουργός της, μας έδωσε τις απαραίτητες οδηγίες για το σημείο συνάντησης ώστε να περιηγηθούμε με το σκάφος του στην περιοχή. 

Περνάμε τις γραμμές του τρένου και μπαίνουμε σε βατό χωματόδρομο, διπλά στο ποτάμι με την πυκνή βλάστηση και τα πανύψηλα δέντρα. Παρέα μας η μυρωδιά από την υγρασία του αέρα, οι ήχοι διαφορετικοί απ’ αυτούς που έχουμε συνηθίσει… Τόσο έντονο το κελάϊδισμα των αμέτρητων πουλιών, σε κάνει να νιώθεις πως βρίσκεσαι σε ένα εξωπραγματικό μέρος που σκορπάει μυστήριο. Καθώς προχωράμε το τοπίο αλλάζει διαδοχικά, τα δέντρα δίνουν τη θέση τους στους καλαμιώνες, μικρές νησίδες διάσπαρτες, λιβάδια που απλώνονται τριγύρω, μια μεγάλη λιμνοθάλασσα προβάλλει μπροστά μας σαν ένας ζωντανός καμβάς. Εδώ είναι και το σημείο συνάντησης με τον Χρήστο που σε δυσχερείς εποχές, επένδυσε στον τόπο του και το όνειρο του, να δημιουργήσει μία υποδομή σκαφών και εξοπλισμού για ασφαλείς εκδρομές στο Δέλτα. Γνωρίζει το Δέλτα σπιθαμή προς σπιθαμή και θα είναι, βέβαια, ο οδηγός μας. Μπαίνουμε στο βανάκι και διασχίζουμε μια πελώρια ευθεία, οδόστρωμα για αρκετά χιλιόμετρα, σε πολλά σημεία ωστόσο ήταν σε άσχημη κατάσταση: «αυτό είναι μεγάλο μας πρόβλημα», θα μας πει ο Χρήστος, «η πρόσβαση είναι δύσκολη, δεν μας βοηθάει να φέρνουμε περισσότερο κόσμο και να αναβαθμιστεί η περιοχή που είναι ένα ακατέργαστο διαμάντι..» Ο ποταμός Έβρος είναι ένας από τους μεγαλύτερους τις βαλκανικής χερσονήσου, ο δεύτερος μεγαλύτερος μετά τον Δούναβη, για την ακρίβεια και φιλοξένει 304 είδη πουλιών και ζώων. «Ένα ύψιστης σημασίας οικοσύστημα το οποίο έχει ανακηρυχτεί προστατευόμενη περιοχή NATURA», μας ενημερώνει ο Χρήστος, δίνοντάς μας πολλές πληροφορίες για τα ειδή των πουλιών που συναντάμε στη διαδρομή. Μέχρι να φτάσουμε στη βάρκα, οι φωτογραφικές μηχανές είχαν ήδη πάρει φωτιά… Ντυνόμαστε ζεστά και με ένα απαλό αεράκι για συντρόφια ξεκινάμε την εξερεύνηση. Προχωράμε αργά, νωχελικά, όπως ταιριάζει στην ηρεμία του τοπίου, η βάρκα γλιστρά μέσα σε στενά κανάλια – άπλωνες το χέρι σου και άγγιζες τις καλαμιές. Εδώ, έχουν τις φωλιές τους πολλά ειδή πουλιών που ξεπετάγονταν μπροστά μας: πάπιες, ερωδιοί, κορμοράνοι που στεγνώνουν τα φτερά τους επάνω στους λευκούς κορμούς των δέντρων… Ο Χρήστος θα μας οδηγήσει ως τις καλύβες του Έβρου που τόσο ήθελα να δω από κοντά. Κατασκευασμένες από ξύλο, τσίγκους και καλάμια είναι τα καταφύγια των κυνηγών και των ντόπιων ψαράδων. Η ελληνική σημαία κυματίζει ψηλά, πάνω σε κάθε καλυβάκι, εδώ στην άκρη της Ελλάδας, μια εικόνα απόκοσμη, άγνωστη και συνάμα εντυπωσιακή που με έκανε να νιώσω περήφανη. 

Φτάνουμε στην καλύβα του κυρ’ Νικόλα και της Άρτεμις, της ξακουστής «κυράς του Δέλτα», αφού είναι και η μοναδική γυναίκα αλιέας σε όλη την περιοχή. Τη βλέπουμε από μακριά να μας γνέφει με το χέρι της χαμογελαστή: «καλώς ορίσατε στον τόπο μας!» Οι «πλάβες» δεμένες μπροστά από την καλύβα τους, πάνω τα δίχτυα καθαρισμένα και έτοιμα για την επομένη ψαριά. Μια καμαρούλα που δεν ξεπερνά τα 30 τετραγωνικά, θέρμανση με σόμπα πετρελαίου, ένα ψυγείο, τα απαραίτητα για το μαγείρεμα και μια τηλεόραση που πολλές φορές το σήμα της χάνεται. Κάποια στιγμή είχαν κριθεί παράνομες αυτές οι καλύβες και είχε προταθεί η απομάκρυνσή τους, διατηρούνται όμως ως σήμερα σε ένα καθεστώς «διαρκούς προσωρινότητας», περιμένοντας κάποια στιγμή τη νομιμοποίηση. Σχεδόν σαράντα χρόνια δίνουν μάχη για το μεροκάματο, κάτω από αντίξοες συνθήκες, αυτοί εδώ οι άνθρωποι, δεν σκεφτήκαν όμως ποτέ να αφήσουν τον τόπο και την ψαροκαλύβα τους. Μένουν εδώ, κανονικοί συνοριοφύλακες, συνεχίζοντας την παράδοση και τη σύνδεση με την Ιστορία του τόπου. 

Στο φως του δειλινού οι καλύβες έμοιαζαν με ζωγραφιά, ο ουρανός είχε πάρει εκείνο το χρυσοκόκκινο χρώμα, βάφοντας κόκκινο και το ποτάμι. Ένα κοπάδι φλαμίνγκο μπροστά μας τρώει ανενόχλητο, τα νερά εδώ είναι αρκετά ρηχά, τα πλησιάζουμε όσο πιο κοντά μπορούμε με τη βάρκα μας και αυτά μας κάνουν τη χάρη να τα αποθανατίσουμε, προσφέροντάς μας αμέτρητες φιγούρες και πετάγματα.