Δάσος Φρακτού

Σημείο συνάντησης η Θεσσαλονίκη. Στην παρέα μας και ο Αντώνης, που έρχονταν από την Αθήνα κι ήταν πρωτόγνωρο για αυτόν, όχι μόνο το Φρακτό αλλά και η εμπειρία, το βίωμα του δάσους. Αφετηρία μας το Παρανέστι, η κυριότερη πύλη εισόδου για να εξερευνήσει κανείς το Παρθένο Δάσος του Φρακτού. Το επιλέξαμε και για τη διαμονή μας, αφού πρόκειται για ένα πανέμορφο γραφικό χωριό, χτισμένο δίπλα στον ποταμό Νέστο, απ’ όπου και προέκυψε το όνομά του. Το Παρανέστι είναι το τελευταίο σημείο του πολιτισμού, πριν ξεκινήσει κανείς να διεισδύσει στην άγρια ομορφιά του Φρακτού. Τρεις μέρες είχαμε στη διάθεσή μας – ελάχιστες γι’ αυτό το μέρος –  και βασικό μας μέλημα ήταν να εξερευνήσουμε το δάσος, να περπατήσουμε τα μονοπάτια του και να δούμε τους εντυπωσιακούς καταρράκτες του, απολαμβάνοντας τη φθινοπωρινή φύση.

Στο Παρανέστι των 625 κάτοικων, με τα λιγοστά μαγαζιά και τους καφενέδες, αισθάνεσαι την ησυχία του τόπου και νιώθεις τι θα πει ηρεμία. Τα αυτοκίνητα είναι λιγοστά και οι άνθρωποι απολαμβάνουν το καφέ τους χωρίς να τρέχουν να προλάβουν τη μέρα. Δύο αξιοθέατα ξεχωρίζουν στο κέντρο του χωριού και είναι ο σιδηροδρομικός σταθμός, που λειτουργεί από το 1900, αλλά και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου μαθαίνεις για τα διάφορα ζώα που έχουν ζήσει και ζουν στην περιοχή, όπως και για τα πετρώματα του ορυκτού της πλούτου. Το καταπράσινο Παρανέστι αγαπά επίσης το rafting, το canoe, το kayak, την τοξοβολία, το paragliding, την αναρρίχηση, την ιππασία και το jeep safari, γι’ αυτό κι αποτελεί ιδανικό μέρος για όσους λατρεύουν τα σπορ στη φύση. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο «Philoxenia», ένα ζεστό τσάι μας περίμενε στην υποδοχή – ό,τι πρέπει για χαλάρωση και ξεκούραση αφού η επόμενη μέρα θα ήταν μεγάλη.

Στην καρδιά του δάσους

Από τις έξι το πρωί χτυπούσαν τα ξυπνητήρια, νύχτα ακόμη έξω, αφού για τις καλύτερες φωτογραφικές λήψεις έπρεπε να προλάβουμε να μπούμε στο δάσος πριν ο ήλιος σηκωθεί ψηλά και μπροστά μας είχαμε μια μίση σχεδόν ώρα μέχρι να φτάσουμε. Η τέχνη θέλει θυσίες, λένε, κι όλα ήταν έτοιμα: τα σακίδια με τα φωτογραφικά μας, το πρωινό μας που το πήραμε μαζί μας σε πακέτο, ενώ είχαμε ενημερώσει το δασαρχείο για την επίσκεψή μας στο δάσος. Χωρίς την απαιτούμενη ενημέρωση και άδεια, δεν μπορείς να εισέλθεις σε αυτό, ενώ οι προστατευτικές μπάρες που το προφυλάσσουν είναι ανοιχτές από Παρασκευή μέχρι και Κυριακή. Μετά από 40 χλμ. άσφαλτο, επισκεφθήκαμε τα Θερμιά, τις ιαματικές πηγές απ’ όπου αναβλύζει νερό σε θερμοκρασία 50 βαθμών κελσίου μέσα στις πρόχειρες εγκαταστάσεις που άνετα τις περνάς για κάποιες εγκαταλειμμένες παράγκες…

Μεσώ ενός χωματόδρομου που ξεκινά μετά τα Θερμιά, φτάνουμε στην ευρύτερη περιοχή της Ζαγκραντένιας, στα σύνορά μας με τη Βουλγαρία. Είναι και η εναλλακτική ονομασία του Φρακτού, που το μεγαλύτερο μέρος του απλώνεται στη γειτονική χώρα, και θα πει «φραγμένο μέρος». Πολύ σύντομα, μόλις σε 6 χλμ., συναντήσαμε τη διασταύρωση «Ζήτα». Δεξιά, κατευθύνεται προς τα ανατολικά, το δασικό εργοτάξιο Φρακτού και το Παρθένο Δάσος, ενώ αριστερά, προς Δάσος της Ελατιάς, το λεγόμενο Καράντερε. Από το σημείο αυτό το τοπίο αρχίζει να αλλάζει. Τα δρυοδάση παραχωρούν τη θέση τους σε δάση μαύρης Πεύκης, τα οποία σε ακολουθούν σχεδόν σε όλη τη διαδρομή, μέχρι τη θέση «Αυχένα» του Δάσους του Φρακτού, όπου φτάσαμε ύστερα από 12 χλμ. Από τον Αυχένα, βλέπεις προς τον Νότο τις κορυφογραμμές να απλώνονται μπροστά σου η μια δίπλα στην άλλη και το βλέμμα σου χάνεται στην απέραντη παλέτα χρωμάτων από τα αναρίθμητα είδη δέντρων που υπάρχουν εδώ. Ο αέρας κατακλύζεται από τα άρωμα όλης αυτής της πλούσιας χλωρίδας και παίρνεις όσες περισσότερες βαθιές ανάσες μπορείς, να πάρεις μέσα σου όλα αυτά τα αρώματα και τη φρεσκάδα του βουνού. Η πιθανότητα να δούμε κάποιο ζώο, σκέφτηκα, είναι μεγάλη, αφού στο Φρακτό υπάρχουν σχεδόν 32 είδη θηλαστικών και εκατό διαφορετικά είδη πουλιών! Περιφερειακά του Παρθένου Δάσους, υπάρχει μια ευρύτερη προστατευτική ζώνη που περιλαμβάνεται στο δάσος του Φρακτού και επίσης βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας, καθώς απαγορεύονται η βοσκή και η θήρα, ωστόσο επιτρέπεται η ξυλοπαραγωγή και η δασική αναψυχή. Το Φρακτο αναγεννάται χωρίς καμία ανθρώπινη επέμβαση και καταστρέφεται μόνο από φυσικά αίτια, εξελίσσεται δηλαδή σύμφωνα με τους νομούς της φύσης και γι’ αυτό ονομάζεται Παρθένο Δάσος. Ο ορισμός του δάσους, θα μπορούσε να πει κανείς.

Πήραμε τον δρόμο προς το δασικό εργοτάξιο του Φρακτού, οπού με προηγούμενη άδεια από το δασαρχείο Δράμας μπορεί κανείς αν θέλει να διανυκτερεύσει και μάλιστα δωρεάν! Όχι μόνο με σκηνή αλλά και στα ξύλινα σπιτάκια - ξενώνες μέσα στο δάσος, μια πολύ καλή επιλογή για διανυκτέρευση που την προτιμούν πολλοί, αφού σπάνια θα τα βρεις διαθέσιμα, ακόμη και αν επιχειρήσεις να κάνεις κράτηση αρκετό καιρό πριν. Μέσα από πανύψηλα δέντρα οξιάς, ελάτης και ερυθρελάτης, συνεχίσαμε τον δασικό δρόμο προς Αχλαδόρεμα. Σε πολλά σημεία τα δέντρα πύκνωναν τόσο που δεν έβλεπες καν τον ουρανό! Ένα παγκάκι μέσα στο δάσος μας… προσκαλεί για κολατσιό και χωρίς δεύτερη σκέψη καθίσαμε να φάμε, προκειμένου να πάρουμε δυνάμεις για την πορεία που είχαμε μπροστά μας.

Λίγα μέτρα παρακάτω, ξεκινούσε το μονοπάτι για τους τρεις καταρράκτες του Φρακτού. Στην πραγματικότητα είναι πέντε στο σύνολό τους, οι δύο όμως από αυτούς είναι εποχιακοί. Μέσω του άριστα σηματοδοτημένου μονοπατιού ξεκινήσαμε την εξερεύνησή μας μέσα στο δάσος. Παρέα μας είχαμε και τα επιφωνήματα του Αντώνη που σε κάθε του βήμα ευχαριστούσε τον θεό που τον αξίωσε, όπως έλεγε, να δει ένα τέτοιο μέρος. Και είχε δίκιο! Το τοπίο ήταν μαγικό… Μικρά ρυάκια να τρέχουν παντού τριγύρω και στο διάβα τους να παρασέρνουν τα πορτοκαλοκόκκινα φύλλα… Περπατούσες σε ένα παχύ χρυσοκόκκινο χάλι και περίμενες ότι θα πετάγονταν νεραΐδες και ξωτικά μέσα από τα δέντρα. Μετά από τριακόσια μετρά, ακολουθώντας τις ταμπέλες, φτάσαμε στον πρώτο καταρράκτη. Πανέμορφος, ντυμένος με αναρίθμητα φύλλα τριγύρω του, τον… αποθανατίσαμε και προχωρήσαμε προς τον δεύτερο, που είναι λίγο μεγαλύτερος. Είχε ωστόσο πολύ λιγότερο νερό σε σχέση με πέρσι, γεγονός που με λύπησε, αφού σίγουρα τα λιγοστά χιόνια και οι βροχές έχουν τις επιπτώσεις τους.

‘Παίξαμε’ αρκετά με τις φωτογραφικές μηχανές μας στον δεύτερο αυτόν καταρράκτη, αν και ο εντυπωσιακότερος είναι ο τρίτος. Έχει ύψος 70 (!) μέτρα αλλά είναι πιο δύσκολο να τον προσεγγίσει κανείς, αφού έχει αρκετή ανηφόρα και προς το τέλος της διαδρομής έχει σάρες, μεγάλους ογκολίθους στην πλαγιά που πρέπει να τους περάσεις… Ο Αντώνης ήταν διστακτικός κι επειδή η ασφάλειά μας είναι πάντα το πιο σημαντικό σε τέτοιου είδους εξορμήσεις, δεν θα το διακινδυνεύαμε. Πήραμε το μονοπάτι της επιστροφής θαυμάζοντας και φωτογραφίζοντας το ονειρικό αυτό μέρος. Μεθυσμένοι από τις εικόνες, επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο το μονό που θέλαμε ήταν να κλείσουμε τα μάτια μας, να ξεκουραστούμε και να πάρουν τα όνειρά μας κάτι από την αύρα αυτού του υπέροχου τοπίου.